Μαρία Βασιλείου

Βιολόγος-Ωκεανογράφος Msc

Ο Ερασίνος είναι ο μοναδικός ποταμός της Αργολίδας με συνεχή ροή σε ορισμένα τμήματα. Πηγάζει από τις καρστικές πηγές Κεφαλαρίου διασχίζει τη βαλτώδη περιοχή της Ν. Κίου αποστραγγίζοντας το έλος Ρουμάνι και εκβάλει στον Αργολικό κόλπο Δ.της Νέας Κίου.

Οι πηγές του τροφοδοτούνται με νερά του καρστικού συστήματος Σκοτεινής-Αλέας, όπως και από άλλες πηγές του Αργολικού κόλπου π. χ. Λέρνης Κρόης και Κιβερίου Τροφοδοτούνται επίσης και από τα οροπέδια Στυφαλίας, Τριπόλεως, μέσω καταβοθρών.

Ο ποταμός έχει σχετικά πλούσια υδρόβια βλάστηση με κύρια 16 υδροχαρή φυτάκαι σημαντικό αριθμό υδροφύτων και ελοφύτων (FοntiαlΙis hypnoides, Ranuunculustrichophyllus, Potamogeton berchtoldii, Nasturdium officinale, Apium nodiflorumAlisma lanceolatum, plantago-aquatica) και με κύρια είδη Ιχθυοπανίδας -Pseudophoxinus stymphalicus-Gambusia affinis (εισαχθέν) (Πηγές: ΥΕΒ Αργολίδας, Koumpli-Sovantzi et al. 1997).

Το έλος Ρουμάνι είναι ένα παράκτιο έλος εκτάσεως περίπου 7.5 km2 με υδροφυτική, αλοφυτική και παρυδάτια βλάστηση , καθώς και βλάστηση καλαμώνων. Σε πολλά σημεία , η επιφάνεια του έλους βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πολλά « μάτια» ανάβλυσης νερού , που παροχετεύουν το νερό στη θάλασσα και στον ποταμό Ερασίνο με κύρια είδη ιχθυοπανίδας το "Pseudophoxinus stymphalicus & το Gambusia affιnis (εισαχθέν) και με σημαντικό αριθμό υδρόβιων, παρυδάτιων και θαλάσσιων ειδών πουλιών.

Οι σημαντικές άμεσες ή έμμεσες επεμβάσεις όπως αλλοιώσεις στην λεκάνη απορροής του ποταμού που «χρησιμοποιείται» ως χώρος απόθεσης στερεών και υγρών αποβλήτων, απόρριψης σκουπιδιών και μπάζων, ακόμα και μέσα στην ίδια την κοίτη του ποταμού- που με τη σειρά τους δημιουργούν μεγάλες επιφάνειες και έχουν σαν επακόλουθο την αύξηση του όγκου των απορροών και την αύξηση των πιθανοτήτων για εμφάνιση πλημμύρας- και η ρύπανση έχει οδηγήσει σε απώλεια ή και υποβάθμιση του οικοσυστήματος και του υδρολογικού κύκλου του νερού.

Θα πρέπει να τονισθεί ότι ο Ερασίνος είναι ο μόνος ποταμός της Αργολίδας που βρίσκεται μεταξύ μεγάλων αστικών κέντρων και που ανεξάρτητα από τα υδραυλικά χαρακτηριστικά του έχει σημαντική μορφολογική, οικολογική, ιστορική, αντιπλημμυρική και αισθητική αξία. Είναι λοιπόν ένα φυσικό στοιχείο που στις παρόχθιες ζώνες του δημιουργεί βιοτόπους με πληθώρα ειδών χλωρίδας και πανίδας προσφέροντας:

- Περιβαλλοντικά οφέλη αφού αποτελεί μέρος του κύκλου του νερού των πόλεων, χώρο πράσινου, συμβάλλει στις φυσικές διεργασίες όπως η φωτοσύνθεση, η εδαφογέννηση κ.α., που διαμορφώνουν την καθαρότητα του αέρα , βελτιώνουν το μικροκλίμα, τον αερισμό, και συμβάλλει στην ισορροπία του υδρολογικού κύκλου (επαναφόρτιση υπόγειων υδάτων, βελτίωση της ποιότητας του νερού κλπ).

- Κοινωνικά οφέλη, προκαλώντας συναισθήματα ηρεμίας στους ανθρώπους, συμβάλλοντας στον περιορισμό της ηχορύπανσης, που αποτελεί έντονο φαινόμενο στις αστικές περιοχές, και στην διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, αποτελώντας χώρο αναψυχής αλλά και ενεργού συμμετοχής των κατοίκων σε εθελοντικές δραστηριότητες όπως δράσεις καθαρισμού και φύλαξη των περιοχών.

- Πολιτιστικές υπηρεσίες : Είναι γνωστό ότι τα ύδατα των ποταμών συνδέονται στενά με την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν βαθιά θρησκευτική σημασία συμβαλλόντας στην διατήρηση της λαϊκής παράδοσης της ιστορικής μνήμης αλλά και στην αισθητική του τοπίου και την αναψυχή.

- Εκπαίδευση: Προσφέρει ευκαιρίες επίσημης ή άτυπης εκπαίδευσης, έρευνας και μελέτης των οικοσυστημάτων και των αξιών τους

Τα πλεονεκτήματα λοιπόν από την παρουσία ποταμών ιδιαίτερα κοντά σε αστικές περιοχές, αφορούν στο περιβάλλον, στην κοινωνία, στον πολιτισμό αλλά και την οικονομία μιας περιοχής και θα πρέπει να λαμβανονται υπόψιν και στο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.

Ο ορατός κίνδυνος ανεπάρκειας   αυτού ως φυσικού αγαθού έχει «επιβάλει» κατά κάποιο τρόπο αλλαγή προσέγγισης: από την εκμετάλλευση στη διαχείριση του νερού

Σύμφωνα με την η Κοινοτική οδηγία 2000/60/ΕΚ η διαχείριση των υδατικών πόρων δεν καθορίζεται πλέον αλλά αυτή καθορίζει τις κοινωνικές δραστηριότητες και τις αναπτυξιακές παρεμβάσεις, αφού η αειφορία του υδάτινου πόρου δεν είναι πια δεδομένη, λαμβάνοντας υπόψιν και την γενικότερη περιβαλλοντική υποβάθμιση και την επερχόμενη κλιματική αλλαγή. Η εν λόγω οδηγία ενσωματώθηκε στο Εθνικό μας Δίκαιο με τον ν. 3199/2003 «Προστασία και διαχείριση των υδάτων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000» (Α' 280), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Βάσει αυτής καθορίσθηκαν και Σχέδια Διαχείρισης ανά υδατικό Διαμέρισμα της Χώρας, καθώς και Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής ποταμών. Για το υδατικό διαμέρισμα Ανατολικής Πελοποννήσου έχει εκδοθεί η Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓρΕΓΥ /41364/324 Έγκριση του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Πελοποννήσου (EL03) και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με βάση την οδηγία 2007/60/ΕΚ.

Η εφαρμογή των παραπάνω σχεδίων αποσκοπεί στην προώθηση μακροπρόθεσμης προστασίας με μέτρα, που αφενός θα εμποδίζουν την υποβάθμιση των υδάτινων οικοσυστημάτων και των ρυθμιστικών τους λειτουργιών στον κύκλο του νερού και αφετέρου θα αποκαταστήσουν εκείνα που έχουν ήδη υποβαθμιστεί.

Για την λεκάνη λοιπόν απορροής του Ερασίνου που συγκεντρώνει στοιχεία μοναδικά και λόγω της θέσης και λόγω της οικολογικής σπουδαιότητας και της θεσμοθετημένης Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), ίσως ο ορισμός της περιοχής ως περιφερειακού πάρκου να είναι η ιδανική λύση.

Ο NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3937/ 31 Μαρτίου 2011 «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» ορίζει τα Περιφερειακά πάρκα (Regional parks) ως περιοχές που είτε λόγω της θέσης τους είτε λόγω της οικολογικής σπουδαιότητάς τους θεωρούνται σημαντικές σε περιφερειακό επίπεδο. Ειδικά για τις περιαστικές φυσικές περιοχές που χαρακτηρίζονται ως περιφερειακά πάρκα, ως κύρια προστατευτέα αξία ορίζεται η διατήρηση του οικοσυστήματος σε ικανοποιητική κατάσταση, ώστε να παρέχει οικολογικές υπηρεσίες, όπως η βελτίωση της ποιότητας του αέρα, η ρύθμιση του κλίματος και του κύκλου νερού και η παροχή δυνατοτήτων αναψυχής στους κατοίκους των αστικών κέντρων.

Ας τολμήσουν λοιπόν Περιφέρεια και Δήμοι και σε προγράμματα ήπιας και βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος των κατοίκων και όχι μόνο σε φιλόδοξα ή αποσπασματικά σχέδια με αβέβαια αποτελέσματα.

 

Κάθε χρόνο στις 22 Μαΐου εορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα βιοποικιλότητας .

Καθιερώθηκε το 1993 από τα Ηνωμένα Έθνη για την καλύτερη κατανόηση και ευαισθητοποίηση σε θέματα βιοποικιλότητας.

Ας δούμε σήμερα την Ευρωπαϊκή πολιτική για τη βιοποικιλότητα όπως αυτή παρουσιάζεται από το WWF.

Πόσο μπορεί αυτή η Ευρωπαϊκή πολιτική που αναφέρεται σε επέκταση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών, με στόχο την κάλυψη τουλάχιστον 30% της χερσαίας και θαλάσσιας έκτασης από ειδικό προστατευτικό καθεστώς και τουλάχιστον 10% από καθεστώς αυστηρής προστασίας να συνδυαστεί με το πρόσφατο νόμο του Υπουργείου Περιβάλλοντος «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» (ν. 4865/2020);

Οι ανησυχίες από όλους τους φορείς του περιβάλλοντος για το μέλλον της προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στη χώρα μας με το νέο νομικό πλαίσιο είναι διατυπωμένες και δυστυχώς στη συζήτηση και στην ψηφοφορία του νόμου δεν αξιολογήθηκαν.

Όταν φτιάχνουμε ένα νόμο με θέμα «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» με σκοπό να εξυπηρετήσουμε και να διευκολύνουμε τις επενδύσεις μάλλον αφήνουμε το περιβάλλον σε δεύτερη μοίρα.

Η πρόταση της Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα θέτει στέρεες βάσεις για την προστασία της φύσης

Οι φίλοι του υγροβιότοπου Ναυπλίου - Ν. Κίου σας καλούν σε έναν περίπατο στις όχθες του Ερασίνου, την Κυριακή 10-5-2020, στις 10.30.
Τόπος συνάντησης το περίπτερο στην παραλία της Ν. Κίου.
Θα τηρηθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας.
Για την ξενάγηση θα χρησιμοποιηθεί ασύρματο σύστημα.
Η γνωριμία με τον Ερασίνο θα γίνει από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΚΠΕ της Ν. Κίου.
Οι φίλοι του υγροβιότοπου Ναυπλίου - Ν . Κίου

7-5-2020 Έξι νεκρές θαλάσσιες χελώνες σε παραλία της Αργολίδας

"Να σκεφτείτε ότι από τον περσινό Αύγουστο μέχρι σήμερα έχουν φωτογραφηθεί 30 νεκρές θαλάσσιες χελώνες,  καταλαβαίνεται πόσες ακόμα δεν έχουν φωτογραφηθεί, άρα είναι ένα φαινόμενο πολύ συχνό στον  αργολικό κόλπο που δεν παρατηρείται μόνο φέτος αλλά και τα προηγούμενα χρόνια" τόνισε το μέλος του Συλλόγου Φίλοι Υδροβιότοπου, Μπάμπης Αντωνιάδης, με αφορμή το πρωτόγνωρο περιστατικό με τις έξι νεκρές θαλάσσιες χελώνες που εντοπίσθηκαν σήμερα στην παραλία Νέας Κίου στην Αργολίδα.

 "Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι οι χελώνες επιστρέφουν στον τόπο που γεννήθηκαν και ψάχνουν τους κατάλληλους τόπους για να γεννήσουν τα αυγά τους. Υπάρχουν αρκετές περιοχές εδώ στην Ανατολική Πελοπόννησο για να γεννήσουν, ένας από αυτούς είναι και ο υδροβιότοπος Ναυπλίου Νέας Κίου στην Αργολίδα. Το δυστύχημα είναι ότι, όταν σήμερα δεν έχουμε πολύ μεγάλη κίνηση στην θάλασσα λόγω του ότι δεν υπάρχουν σκάφη που κυκλοφορούν, δεν υπάρχουν τα κρουαζιερόπλοια, οι επαγγελματίες ψαράδες είναι αυτοί που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό, επειδή οι χελώνες καταστρέφουν ένα κομμάτι από τα εργαλεία τους και θεωρούν ότι πρέπει να τις σκοτώσουν" τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Αντωνιάδης.

 "Αυτό έχει διαπιστωθεί από έρευνα που έχει κάνει το Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών σε σχέση με τους τραυματισμούς που έχουν συνάντηση σε όλη την Ελλάδα μέχρι το 2000 και έχει παρατηρήσει ότι το 80% ήταν θάνατοι από αλιευτικά εργαλεία. Επιβίωση για όλους, σημαίνει ότι πρέπει να επιβιώσει και η χελώνα, που είναι πολύ σπάνιο είδος για τη Μεσόγειο και που ουσιαστικά επισκέπτεται την περιοχή που γεννήθηκε για να κάνει τα αυγά της. Καταλαβαίνετε ότι είναι πολύ σημαντικό ταξίδι που κάνει αυτή την περίοδο και είναι εξουθενωμένη. Έχουν γίνει προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος, το θέμα είναι να εισακουστούν και να γίνει κάτι στην κατεύθυνση της προστασίας του απειλούμενου αυτού είδους"

Δείτε αναλυτικά τι δήλωσε ο κ. Αντωνιάδης παρακάτω σε βίντεο

Μαρία Βασιλείου

Βιολόγος-Ωκεανογράφος

Οι πρώτες ημέρες του Απριλίου ήταν καταστροφικές για τα μεταναστευτικά πουλιά. Το πρωί της 6ης Απριλίου είδαμε χιλιάδες παγωμένα και αποδυναμωμένα πουλιά να είναι ανήμπορα να αντιδράσουν: τα χελιδόνια είχαν αναγκαστεί να καθίσουν στο έδαφος, στην άσφαλτο, στα μπαλκόνια, στις ταράτσες και σε κάθε άλλη διαθέσιμη επιφάνεια. Οι σταχτάρες -αμιγώς αερόβια πουλιά που δεν κάθονται στο έδαφος ή στα σύρματα- βρήκαν πρόχειρο καταφύγιο γαντζωμένες σε τοίχους ή χωμένες σε υδρορροές αεραγωγούς κ.λπ. Οι μυγοχάφτες γέμισαν τους κήπους και τα πάρκα στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Αυτό συνέβη σε όλη την Ελλάδα από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία, ανατολικά της οροσειράς της Πίνδου.

Τα χελιδόνια ξεκινούν την Άνοιξη από την Αφρική, νότια της Σαχάρας (Υποσαχάρια Αφρική) και διανύουν για το ταξίδι τους προς την Ελλάδα κάθε χρόνο γύρω στα 10.000 χλμ., ενώ την ίδια διαδρομή, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση, ακολουθούν το φθινόπωρο, όταν επιστρέφουν στη ζεστή Αφρική. Διανύουν δηλαδή περίπου 20.000 χιλιόμετρα για το αλέ - ρετούρ ταξίδι τους...... Το να διασχίσουν την μεγάλη έρημο Σαχάρα αλλά και την Μεσόγειο είναι πράγματι περιπέτεια. Αρπακτικά πουλιά, καταιγίδες και δυνατοί άνεμοι, ο κίνδυνος να πέσουν στη θάλασσα και να πνιγούν, αν δεν βρεθούν κοντά σε κάποιο νησί για να ξεκουρασθούν και σαν να μην φτάνουν όλα αυτά, πολλά από τα μέρη που θα μπορούσαν να τους προσφέρουν ξεκούραση έχουν καταστραφεί από τον άνθρωπο. 'Ετσι, ένα ποσοστό χελιδονιών δεν καταφέρνει ποτέ να φτάσει στον προορισμό του.

Στην Ελλάδα συναντάμε πέντε είδη χελιδονιών : Το Μιλτοχελίδονο Cecropis daurica - Red-rumped swallow το σπιτοχελίδονο (Delichon urbicum - Common house martin) το σταβλοχελίδονο ( Hirundo rustica - Barn swallow) το βραχοχελίδονο Ptyonoprogne rupestris - Eurasian crag martin και το Οχθοχελίδονο Riparia riparia - Sand martin

που προτιμά να ανοίγει τρύπες στο έδαφος, όπου υπάρχει νερό ενώ τα άλλα τέσσερα φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό, λάσπη δηλαδή, που τη μαζεύουν από κάποιο κοντινό σημείο. Για κάθε φωλιά απαιτούνται 700 - 1.500 σβόλοι, ενώ η κάθε κατασκευή διαρκεί 3-16 ημέρες.

Μετανάστευση είναι η τακτική χρονική μετακίνηση του πληθυσμού των πουλιών από τις περιοχές φωλιάσματος στην περιοχή διαχείμασης το φθινόπωρο και η επιστροφή τους πίσω την άνοιξη.Ο κύριος στόχος της μετανάστευσης είναι η εξεύρευση των ιδανικότερων κατά περίπτωση συνθήκων που απαιτούνται σε συγκεκριμένα στάδια του βιολογικού κύκλου του είδους και «πυροδοτείται» κυρίως, από την διαθεσιμότητα τροφής και από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στα εδάφη αναπαραγωγής και στα εδάφη διαχείμασης. Με άλλα λόγια είναι μια προσαρμογή που τους επιτρέπει να αναπαράγονται σε περιοχές που δεν μπορούν να ζήσουν όλο το χρόνο λόγω δυσμενών κλιματικώνσυνθηκών και συνθηκών διατροφής. Η προσαρμογή αυτή συμβάλλει ταυτοχρόνως, στην αποτελεσματική εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος. Οι διαδικασίες που ακολουθούνται στη μετανάστευση ποικίλουν μεταξύ των ειδών, του πληθυσμού, της ηλικίας, του φύλου και μπορεί να διαφοροποιούνται ακόμη και μεταξύ των ατόμων και έχουν άμεση σχέση με την απόσταση που διανύουν, τις διαδρομές που ακολουθούν, τη χρονική στιγμή της αναχώρησης και της άφιξης και τη συμπεριφορά που επιδεικνύουν κατά το ταξίδι τους.

Σημαντικά συμπεράσματα έχουν προκύψει από πρόσφατες μελέτες για θέματα που αφορούν τη μηχανική της πτήσης των πτηνών σε συνδυασμό με τα ενεργειακά τους αποθέματα (το λίπος).

Κάποια είδη κινούνται με πολλά μικρά «βήματα», ενώ άλλα καλύπτουν τις ίδιες αποστάσεις με δύο ή τρεις μετακινήσεις, πραγματοποιώντας μεγαλύτερες πτήσεις. Η μετακίνηση σε αλληλουχία μικρών αποστάσεων απαιτεί μικρότερα αποθέματα ενέργειας και άρα λιγότερο μεταφερόμενο βάρος, αλλά αυτό απαιτεί να πραγματοποιούνται περισσότερες στάσεις «ανεφοδιασμού» κατά τη διαδρομή. Από την άλλη πλευρά τα είδη που ταξιδεύουν μεταφέροντας περισσότερο φορτίο ενέργειας (λίπος), επιβαρύνονται λόγω μεγαλύτερου βάρους και εκτίθενται σε μεγαλύτερο ρίσκο, ενώ η απώλεια μιας από τις λίγες θέσεις «ανεφοδιασμού» μπορεί να αποβεί κρίσιμη για τη μετανάστευση. Το μειονέκτημα αυτό εξισορροπείται κατά κάποιον τρόπο, από το γεγονός ότι τα είδη αυτά, έχοντας περισσότερη διαθέσιμη ενέργεια, μπορούν να διανύσουν σε περίπτωση ανάγκης μεγαλύτερες αποστάσεις και να αναζητήσουν κάποιες άλλες θέσεις ακόμη και λιγότερο πλούσιες σε τροφή. Η επιλογή του μικρότερου αριθμού στάσεων προσφέρει παράλληλα το πλεονέκτημα της μικρότερης έκθεσης στους θηρευτές τους, που γνωρίζουν και καραδοκούν στις σταθερές θέσεις τροφοληψίας των πτηνών.

Η συνολική ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τη μετανάστευση διαφέρει μεταξύ των ειδών. Τα είδη που κατά τη μετανάστευσή τους έχουν προσαρμοστεί στη μεταφορά μικρών ποσοτήτων ενέργειας δεν μεταβάλλουν σημαντικά το βάρος του σώματός τους, ενώ τα είδη «που θέλουν» να ελαχιστοποιήσουν το χρόνο του ταξιδιού τους μπορεί ακόμη και να διπλασιάσουν το βάρος τους πριν την έναρξη της μετανάστευσης. Τα είδη της δεύτερης κατηγορίας είναι συνήθως αυτά που έχουν να διασχίσουν μεγάλες και αφιλόξενες εκτάσεις όπως έρημους ή θάλασσες.

Εκτός των αλλαγών στα αποθέματα ενέργειας κατά την περίοδο της μετανάστευσης συμβαίνουν και πολλές άλλες αλλαγές στο μυϊκό, στο κυκλοφορικό, και στο ορμονικό τους σύστημα, καθώς και σημαντικές αλλαγές στο μέγεθος των εσωτερικών οργάνων τους .

Οι αλλαγές στο πεπτικό σύστημα πραγματοποιούνται ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση της διαθέσιμης τροφής και να δημιουργηθούν ταχύτατα τα ενεργειακά αποθέματα που θα απαιτηθούν για τη μετανάστευση. Συγκεκριμένα κατά την περίοδο προετοιμασίας τα πουλιά εμφανίζονται υπερφαγικά και για το λόγο αυτό τα όργανα του πεπτικού τους συστήματος υπερπλάθονται για να ανταπεξέλθουν. Μελέτες στις αλλαγές του μεγέθους και της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος έχουν δείξει ότι η μείωση της λειτουργικότητάς του και η αποκατάσταση του πραγματοποιείται ιδιαίτερα γρήγορα, μέσα σε λίγες μόνο μέρες.

Ο προσανατολισμός και η επιλογή κατεύθυνσης πτήσης διαλέγοντας τις καταλληλότερες για την πτήση καιρικές συνθήκες, όπως τα ατμοσφαιρικά ρεύματα που έχουν την ίδια κατεύθυνση με την μετανάστευση (βορράς-νότος, νότος- βορράς) είναι επίσης μία από τις ικανότητες που έχουν αναπτύξει τα μεταναστευτικά πτηνά.

Εδώ μπορούμε να δούμε τα πουλιά ως «έμπειρους μετερεωλογικούς προγνωσιολόγους» να διαλέγουν τα κατάλληλα ψυχρά ρεύματα που τα κρατάνε στον αέρα στους κυκλώνες, αποφεύγοντας ταυτόχρονα περιοχές χαμηλού βαρομετρικού με άσχημες καιρικές συνθήκες (πολύ δυνατός αέρας, βροχή σύννεφα, καταιγίδα, ομίχλη). Άν όμως τα πουλιά βρεθούν σε τομείς του κυκλώνα με αντίθετη στην πτήση κατεύθυνση ανέμου και με πολύ δυνατούς ανέμους τα ενεργειακά αποθέματα λίπους εξαντλούνται και τα πουλιά πέφτουν στο έδαφος ή σε καταστρώματα καραβιών ή και στην θάλασσα και πεθαίνουν από ασιτία ή από πνιγμό.

Τι είχε συμβεί συμβεί λοιπόν τις πρώτες μέρες του Απρίλη; Μεγάλα σμήνη μεταναστευτικών πουλιών ανέβηκαν μαζικά λόγω του νοτιά από την υποσαχάρια Αφρική στη βόρεια Αφρική και ήρθαν αντιμέτωπα με το βόρειο ρεύμα στο Αιγαίο αντίθετο προς την κατεύθυνση της μετακίνησης που τα ανάγκασε να στραφούν για στάση στις ανατολικές ηπειρωτικές ακτές. Αυτό επέδρασε ιδιαίτερα αρνητικά στα πουλιά που πιάνουν έντομα στον αέρα, ιδίως τα χελιδόνια και τις σταχτάρες και δευτερευόντως τους μυγοχάφτες και άλλα μικροπούλια.

Τα μεταναστευτικά πουλιά είναι προσαρμοσμένα να αντιμετωπίζουν αντίξοες συνθήκες και πάντα κάποιες απώλειες είναι προβλέψιμες στο μεταναστευτικό ταξίδι. Όμως, ο συνδυασμός που οδήγησε στις συνθήκες της 6ης Απριλίου ήταν πρωτοφανής και έφερε ολόκληρους πληθυσμούς στα όριά τους. Αν συνυπολογίσουμε τις πολλές ακόμη δυσκολίες που προκαλεί ο άνθρωπος στο ταξίδι τους (καταστροφή βιοτόπων, επέκταση της ερήμου, λαθροθηρία, παγίδευση κ.λπ.) τότε αυτές οι επιπλέον απώλειες μπορεί να αποβούν ολέθριες.

Την Τρίτη 25/2/2020 εκπρόσωποι των φίλων του υγρότοπου Ναυπλίου - Ν Κίου- Κιβερίου συναντήθηκαν με τον αντιπεριφερειάρχη κ. Ι. Μαλτέζο.

Στη συνάντηση συζητήθηκαν τα θέματα της προστασίας και ανάδειξης της παραλιακής ζώνης Ναυπλίου- Ν. Κίου- Κιβερίου καθώς και τα προβλήματα με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού  και των πυρηνελαιουργείων.

Κατέθεσαν  υπόμνημα, το οποίο έχει σταλεί από τον Οκτώβριο του 2019 σε όλους του φορείς που εμπλέκονται στα θέματα προστασίας του υγρότοπου και μέχρι σήμερα δεν έχει σταλθεί  καμία απάντηση.

Ο αντιπεριφερειάρχης στάθηκε  θετικός στις προτάσεις και δήλωσε ότι θα εξετάσει την  υλοποίηση της  ερευνητικής εργασίας του Μετσόβειου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.) για την παραλιακή ζώνη σε συνδυασμό με τη μελέτη για τον Ερασίνο ποταμό.

Υ.Γ. Το υπόμνημα είχε σταλεί και στην προηγούμενη πολιτική ηγεσία (Φεβρουάριος2019),  αλλά και τότε δεν υπήρχε καμία απάντηση

Το υπόμνημα που κατατέθηκε είναι το εξής:

Προς

Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων

Αραβώση Κωνσταντίνο

 

Πολίτες,  φίλοι του υγρότοπου  Ναυπλίου- Ν. Κίου- Κιβερίου

 

Κοινοποίηση:  Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων

Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Παναγιώτη  Νίκα

Αντιπεριφερειάρχη Αργολίδας κ.  Γιάννη Μαλτέζο

Στο παραλιακό μέτωπο μεταξύ Ναυπλίου και Ν. Κίου υπάρχει ένας από τους σημαντικότερους υγρότοπους της Ανατολικής Πελοποννήσου. Τμήμα του υγρότοπου έχει νομικό πλαίσιο προστασίας. Σύμφωνα με το Πολεοδομικό Διάταγμα καθορισμού Ζωνών Οικιστικοί Ελέγχου ΖΟΕ Ν. 396/Δ/8-7-1999,  οι περιοχές που καθορίζονται στο χάρτη σαν 5 και 5α είναι «περιοχές προστασίας της  φύσης και αποτελούν ένα οικοσύστημα βάλτου -ξηράς – θαλάσσης»

Παρά  τις έντονες πιέσεις της περιοχής με «λογικές ανάπτυξης» από δραστηριότητες με σημαντική επίδραση στο οικοσύστημα,  ο υγρότοπος εξακολουθεί να είναι και αποτελεί ένα σημαντικό σημείο αναφοράς  στην παραλιακή ζώνη. Ένας υγρότοπος που αποτελεί σταθμό των αποδημητικών πτηνών στα μεγάλα μεταναστευτικά ταξίδια τους και σπίτι αρκετών επιδημητικών πτηνών που ζουν και αναπαράγονται στον υγρότοπο. Έχουν παρατηρηθεί στην ευρύτερη περιοχή παραπάνω από 180 διαφορετικά είδη πτηνών.

(Συνημμένα: πρόσφατη  λίστα από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία με τα καταγεγραμμένα είδη πτηνών)

 Η ανθρώπινη δραστηριότητα, η έλλειψη μέτρων προστασίας, η έλλειψη σχεδίου προστασίας και η έλλειψη φορέα διαχείρισης υποβαθμίζουν την περιοχή. Η παρουσία στην περιοχή δύο εργοστασίων πυρηνελαιουργείων  με σημαντικούς υγρούς και αέριους ρύπους  (μερικούς μήνες το χρόνο),  χωρίς ακόμα να έχει εφαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο απομάκρυνσης τους,  υποβαθμίζουν το περιβάλλον,  όχι μόνο της αναφερόμενης περιοχής, αλλά ευρύτερα του Αργολικού κόλπου.

Η προβληματική λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στην περιοχή δημιουργεί σημαντικά προβλήματα ρύπων.

Η δραστηριότητα των ανθρώπων με ρίψεις μπαζών στην περιοχή, η λειτουργία, παράλληλα με τον υγρότοπο,  δρόμου μεγάλου κυκλοφοριακού φόρτου  και  η σημαντική ηχορύπανση υποβαθμίζουν τον υγρότοπο.

Στην  περιοχή, παρά τις προσπάθειες:

α) του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.)  Νέας Κίου,   όπου υλοποιούνται  προγράμματα ευαισθητοποίησης  μαθητών και εκπαιδευτικών,

β) τις προσπάθειες της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και

γ) πολιτών που προσπαθούν να αναδείξουν  τη σημασία  του υγρότοπου,  όχι μόνο σαν σημείου που παίζει σημαντικό ρόλο στο μικροκλίμα της περιοχής ή σαν  ένα σημαντικό σταθμό στα μεταναστευτικά πουλιά αλλά και σαν σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη μια διαφορετικής θεματικής τουρισμού,  δεν υπάρχουν ενδείξεις ενδιαφέροντος από θεσμοθετημένους φορείς (Υπουργείο Περιβάλλοντός, Τοπική αυτοδιοίκηση Α και Β βαθμού)

Η προστασία του υγρότοπου θα μπορούσε να συμβάλει και στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μέσα από φιλικές προς το περιβάλλον  εναλλακτικές δράσεις,  όπως παρατήρηση πουλιών, περπάτημα, ποδήλατο  κλπ.,  με σημαντικές θετικές, οικονομικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Έτσι και αλλιώς η ευρύτερη περιοχή αποτελεί έναν τόπο  σημαντικού τουριστικού προορισμού. Ας αναλογιστούμε μάλιστα ότι ο υγρότοπος είναι μερικά μέτρα μακριά από την Ακρόπολη της Τίρυνθας,  που αποτελεί μνημείο της UNESCO και μέσα στον υγρότοπο είναι τα ερείπια των αρχαίων λιμενικών εγκαταστάσεων.

Τα ερωτήματα που θέτουμε στο υπουργείο σας είναι τα εξής:

• Αν υπάρχει η διάθεση να ιδρυθεί φορέας διαχείρισης της περιοχής
• Αν υπάρχει σκέψη να ενταχθεί η ευρύτερη περιοχή στο φορέα διαχείρισης του Πάρνωνα- Μουστού
• Αν υπάρχει πρόθεση για εκπόνηση μελέτης διαχείρισης του υγρότοπου
• Αν πρόκειται να ληφθούν τουλάχιστον προσωρινά μέτρα προστασίας στην περιοχή. Απαγόρευση πρόσβασης αυτοκινήτων, πινακίδες ενημέρωσης για τον υγρότοπο, χώρος στάσης -στάθμευσης αυτοκινήτων, παρατηρητήρια πουλιών με την ανάλογη υποδομή. Τη διαχείριση των παρατηρητήριων και του εξοπλισμού τους θα μπορούσε να την έχει το Κ.Π.Ε. Ν. Κίου, που είναι ο φορέας που μέχρι σήμερα έχει δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον του για την ανάδειξη και προστασία της περιοχής.
• Θα θέλαμε να μας ενημερώσετε για τις απόψεις σας στην λήψη μέτρων, τις πιθανές αποφάσεις που σχεδιάζετε και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Ενημερώνουμε ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου (Αντιπεριφέρεια Αργολίδας)  έχει αναθέσει στο Ε.Μ.Π. ερευνητική εργασία για την περιοχή της παραλιακή ζώνης Ναυπλίου – Ν Κίου.

Συνημμένα

1. Λίστα καταγεγραμμένης  ορνιθοπανίδας στην περιοχή

2. ένα φωτογραφικό οδοιπορικό της περιοχής

3. Το ΦΕΚ της ΖΟΕ

                                                                          Ναύπλιο,     Οκτώβριος 2019

Πολίτες,  φίλοι του υγρότοπου Ναυπλίου -Ν. Κίου –Κιβερίου

Ακολουθούν υπογραφές.

Μια προσεκτική βόλτα  στην παραλιακή ζώνη Ναυπλίου Ν Κιου θα δει κάποιος τα φλαμίγκος που μας έχουν επισκεφθεί από 11/2/2020. Λίγη προσοχή. Δεν πλησιάζουμε κοντά δεν δημιουργούμε θόρυβο για να τα τρομάξουμε και να πετάξουν για να τα φωτογραφίσουμε. Ας σεβαστούμε τον υγροβιότοπο και τους δικούς του κανόνες 

Φωτογραφία Τάσος Ηλιάδης

Με αφορμή τις πρόσφατες ανακοινώσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Χατζηδάκη, στο πλαίσιο προγραμματισμένης συνάντησης με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, σχετικά με την προετοιμασία ενός νέου νόμου-πλαισίου για το περιβάλλον με αντικείμενο νέες ρυθμίσεις που θα αφορούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τις προστατευόμενες περιοχές, τις οικιστικές πυκνώσεις και τους δασικούς χάρτες, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, Αρχέλων, Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, Μεσόγειος SOS, Καλλιστώ, Greenpeace, MEDASSET, WWF εξέδωσαν την ακόλουθη κοινή ανακοίνωση:

http://www.ornithologiki.gr/page_cn.php?tID=79908&aID=2017&fbclid=IwAR21kQ9ESBGjavk3j5vhbtJbhyyua-B7ccD0ovd_q49f1E8rfux9xE7gqv4