Ονομασία :

Bellardia trixago
Κοινή ονομασία: Αγριόλυκος, Σταρόλυκος στην (Κρήτη) Μπελλάρντια η χνουδωτή.

Τοποθεσία :

Υγροβιότοπος Ναυπλίου Ν Κίου

Ημερομηνία :

16 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Σωτηρία Αλεξιάδη

 Ανθίζει την Άνοιξη. Άνθη λευκά με ροζ στο άνω χείλος. Ημιπαρασιτικό φυτό.
Bellardia ονομάστηκε προς τιμήν του Ιταλού βοτανολόγου Carlo Antonio Lodovico Bellardi ( 1741 - 1826 )

Ονομασία :

Ορχιδέα
(Himantoglossum robertianum Barlia robertiana γιγαντορχιδέα)

Τοποθεσία :

ορεινή Αργολίδα

Ημερομηνία :

14 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

 Είναι η μεγαλύτερη ορχιδέα κι αυτή που ανθίζει από τις πρώτες. Η Barlia robertiana φτάνει και ξεπερνάει το μισό μέτρο. Έχει φύλλα μεγάλα και άνθη σε πυκνή ταξιανθία με διάφορα χρώματα . Φυτρώνει σε φρύγανα, ελαιώνες, πετρώδεις τοποθεσίες, ξέφωτα δασών.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
Θεωρείται άκρως φαρμακευτικό διότι έχουν μελετηθεί 15 φαρμακευτικές ενώσεις στο φυτό.
Μία επιπρόσθετη φαρμακευτική χρήση είναι στη θεραπεία της τύφλωσης και της κώφωσης, νευρικής προέλευσης καθώς και σε όλες τις ρευματικές παραλύσεις
National Center for Biotechnology Information
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ:
Τρώγεται βραστή και ψητή.

Ονομασία :

Erodium cicutarium Καλόγερος, Ερωδιός ο κωνιοφόρος ,Xτενάκι

Τοποθεσία :

αργολική γη

Ημερομηνία :

13 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

 Στο φυτό Erodium cicutarium Καλόγερος Ερωδιός Xτενάκι τα φύλλα και οι νεαροί βλαστοί είναι νόστιμοι και θρεπτικοί, συλλέγονται την άνοιξη πριν ανθίσει. Ονομάζεται ερωδιός ο κωνιόμορφος λόγω της ομοιότητας του καρπού με το ράμφος του ερωδιού.

Περιγραφή, Βιότοπος:
Είναι μονοετές ή διετές πόα της οικογένειας Geraniaceae, με ύψος από 10-60 εκατοστά, με βλαστό διακλαδισμένο από τη βάση, τριχωτό όρθιο ή έρπων και με βαθιά, πασσαλώδη ρίζα.
Τα φύλλα του είναι κατ’ εναλλαγή, πτεροσχιδή, οδοντωτά, χνουδωτά, με παράφυλλα.
Από τις μασχάλες των φύλλων βγαίνουν οι ανθοφόροι βλαστοί που φέρουν 2-8 ρόδινα, πορφυρά ή λευκά άνθη, με 5 πέταλα, σε ταξιανθία σκιάδιο. Περίοδος ανθοφορίας από Μάρτιο-Ιούνιο.
Ο καρπός με μακρύ ράμφος, με μήκος έως 2 εκατοστά, σπόρος με ελικοειδής σκληρή ίνα στη κορυφή.
Φύεται σε όλη τη χώρα σε υγρά εδάφη και σε υψόμετρο από 100- 1600 μέτρα, σε λιβάδια, βοσκότοπους και άκρες δασικών δρόμων, σε ξέφωτα δασών και σε καλλιεργούμενους αγρούς.
Το γένος περιλαμβάνει περίπου 60 μονοετή ή πολυετή είδη.

Εδωδιμότητα, Τρόποι παρασκευής:
Συλλέγονται το χειμώνα και την άνοιξη, πριν αναπτυχθούν τα άνθη, τα φύλλα και η ρίζα του φυτού που είναι φαγώσιμα.
Τα φύλλα και οι νεαροί βλαστοί είναι νόστιμοι και θρεπτικοί, συλλέγονται πριν ανθίσει το φυτό. Τρώγονται ωμοί ή μαγειρεμένοι σαν μυρωδικό μαζί με άλλα χόρτα, προστίθενται στις σαλάτες, σε χορτόπιτες, σε ομελέτες και σε σούπες. Η ρίζα τρώγεται και μασιέται σαν τσίχλα.

Μελισσοκομικό φυτό:
Ανθίζει από το Μάρτιο έως τον Ιούνιο και δίνει νέκταρ και γύρη.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Το σύνολο του φυτού έχει αιμοστατικές, στυπτικές, αντιοξειδωτικές, στυπτικές και αιμοστατικές ιδιότητες.
Έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία της μήτρας και άλλων αιμορραγιών. Η ρίζα και τα φύλλα έχουν φαγωθεί από θηλάζουσες μητέρες για να αυξήσουν τη ροή του γάλακτος.
Εξωτερικά, το φυτό έχει χρησιμοποιηθεί ως πλύση για δαγκώματα ζώων, λοιμώξεις του δέρματος κ.λπ. ενώ ένα κατάπλασμα από το μάσημα της ρίζας έχει εφαρμοστεί σε πληγές και εξανθήματα.
Το τσάι που από τα φύλλα του έχει εφιδρωτικές και διουρητικές ιδιότητες, έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία του τυφοειδούς πυρετού.
Τα φύλλα εμβαπτίζονται στο νερό του μπάνιου για την θεραπεία των ρευματισμών.
Οι σπόροι του περιέχουν βιταμίνη Κ.

Πηγή: www.pfaf.org

Ονομασία :

 Αλάδανος (Λαδανιά)

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

12 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Αλάδανος (Λαδανιά)

Το μυθικό και θαυματουργό βότανο των Ολύμπιων θεών, με τις πολλές θεραπευτικές, φαρμακευτικές και καλλυντικές ιδιότητες,
Στη μυθολογία αναφέρεται ως το φυτό που για χάρη του καυγάδισαν οι θεοί του Ολύμπου με τις θεές. Σύμφωνα με το μύθο, κάποτε οι Ολύμπιοι θεοί έκαναν συμβούλιο για να αποφασίσουν ποια φυτά θα είναι θεραπευτικά και ποια καλλωπιστικά. Αποφάσισαν λοιπόν ότι η Αλαδανιά θα ήταν το φυτό για να θεραπεύει τους πολεμιστές που είχαν πληγωθεί στη μάχη. Αυτό όμως ενόχλησε τις θεές, επειδή ήταν σίγουρες ότι το φυτό με τα λεπτά ρόδινα άνθη και το υπέροχο άρωμα, θα ήταν καταλληλότερο για την ομορφιά. Μετά από ένα μεγάλο καυγά, αποφασίστηκε τελικά να του δοθούν και οι δύο ιδιότητες, τόσο οι θεραπευτικές όσο και οι καλλωπιστικές.
.
Μερικά από τα ονόματα που του έχουν αποδώσει είναι: Κίστος, Λαδανιά, Αλάδανος, Λάβδανος, Κουνούκλα .

Τα φύλλα του είναι αρωματικά, έχουν κυματοειδή επιφάνεια, χρώμα γκριζοπράσινο και πολλά τριχίδια. Τα άνθη έχουν πέντε πέταλα που μοιάζουν να είναι τσαλακωμένα. Τα πέταλα είναι συνήθως λευκά, ρόδινα ή μοβ, ωστόσο υπάρχουν και είδη με κίτρινα άνθη και πέταλα με κηλίδες.

Τα φύλλα της λαδανιάς έχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες από οποιοδήποτε άλλο φυτό στην Ευρώπη, με εκπληκτική ικανότητα καταστροφής των ελευθέρων ριζών, καθώς και υψηλή αντιοξειδωτική δράση. Το 1999 κηρύχθηκε Ευρωπαϊκό έτος για το φυτό αυτό! Παρόλο που φυτό αυτό κυριαρχεί σε όλη την Μεσόγειο, μόνο στην βόρεια Κρήτη περιέχει την θεραπευτική ρητίνη λάδανο σε μεγάλη ποσότητα.
Το λάδανο είναι γνωστό εδώ και 2.500 χρόνια και έχει συνδεθεί με αρκετές θρησκείες. Η ρητίνη που παράγεται από τη λαδανιά, είναι ιδιαίτερα αρωματική με έντονες φαρμακευτικές ιδιότητες.
Ο πρώτος λαός που προχώρησε στην συλλογής της ρητίνης του αλάδανου ήταν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι. Το χρησιμοποιούσαν στην ταρίχευση (στις μούμιες) και το έκαιγαν σαν λιβάνι στους ναούς.
Στον Μινωϊκό πολιτισμό υπάρχουν ενδείξεις χρήσης του ως καλλυντικό και θεραπευτικό, ενώ αναφορές υπάρχουν και στον Ηρόδοτο. Ο Διοσκουρίδης αναφέρετε στον αλάδανο και στις στυπτικές, θερμαντικές, και μαλακτικές ιδιότητες του. Η λαδανιά αποτελεί ένα από τα σαράντα συστατικά που απαιτούνται για την παρασκευή του Άγιου Μύρου. Ο Ρωμαίος ιατρός Celsus αναφέρει τη χρησιμοποίηση της ρητίνης της λαδανιάς, ως έμπλαστρο σε κακοήθη σαρκώματα. Την ρητίνη της λαδανιάς την χρησιμοποιούν οι Άραβες ως θυμίαμα. ενώ ο Πέρσης ιατρός Αβικέννας την χρησιμοποιεί για την αποσκλήρυνση του στομάχου και εντέρου και με τη μορφή αλοιφής για τη θεραπεία του σπλήνα. Στο Μεσαίωνα θεράπευε την πανώλη, ενώ στην Αναγέννηση κυκλοφορούσαν αρωματικά χώρου με κύριο συστατικό το λάδανο.

Θεραπευτικές ιδιότητες Λαδανιάς

Ισχυρό αντιοξειδωτικό (αντικαρκινικό), τονωτικό και ανακουφιστικό του πεπτικού, στυπτικό, αποχρεμπτικό, αντικαταρροϊκό, αναλγητικό, αντισπασμωδικό, αποχρεμπτικό, καταπραϋντικό, για προβλήματα στομάχου & εντέρου, κολίτιδα, βρογχίτιδα, κρυολόγημα, αποτοξίνωση και μυκητιάσεις.
Ο βλαστός και τα φύλλα περιέχουν βαλσαμώδη ρητινική αρωματική ύλη, το λάδανο. Στη ρητίνη περιέχονται οργανικές ενώσεις που ονομάζονται λαμβανικά διτερπένια, οι οποίες σύμφωνα με μελέτες παρουσιάζουν αντιμικροβιακή και κυτταροστατική δράση (εμποδίζουν δηλαδή τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και τελικά αποτρέπουν τη δημιουργία όγκων).
Προστατεύει την καρδιά τέσσερις φορές καλύτερα από το κόκκινο κρασί, είναι αντιοξειδωτικό είκοσι φορές ισχυρότερο από το φρέσκο χυμό λεμονιών και τρεις φορές πιο υγιές από όσο το πράσινο τσάι
Αποτοξινώνει τα βαριά τοξικά μέταλλα που προέρχονται από τον καπνό των τσιγάρων ,των οδοντικών σφραγισμάτων και της περιβαλλοντολογικής μόλυνσης.
Ενισχύει το ανοσοποιητικό ,βοηθάει τις μυκητισιακές μολύνσεις όπως την κάντιντα και άλλες μορφές , το κολοβακτηρίδιο, και το ελικοβαχτήριο του πυλωρού και βελτιώνει την ευαίσθητη ισορροπία των χρήσιμων βακτηρίων στο έντερο την βακτηριακή πανίδα. Για προβλήματα στα ούλα κάνουμε γαργάρες και πίνουμε 2-3 φλιτζάνια την ημέρα. Είναι αποτελεσματικό για τους ιούς της γρίπης όπως των πτηνών.
Ανακουφίζει σε προβλήματα του στομάχου, του εντέρου και δρα κατά της παχυσαρκίας. Είναι καταπραϋντικό, στυπτικό, σπασμολυτικό, ελαττώνει τα συμπτώματα της βρογχίτιδας, και είναι αναλγητικό. Είναι καλό να χρησιμοποιείται προληπτικά για την αποφυγή κρυολογήματος και άλλων ασθενειών.
Η Λαδανιά έχει επίσης καλά αποτελέσματα κατά της αϋπνίας του πονόδοντου και του τέτανου.
Με τους καρπούς του φυτού φτιάχνεται ένα ρόφημα που σταματά τη διάρροια και με τα φύλλα ένα αρωματικό τσάι. Σύμφωνα με την παραδοσιακή Iατρική, το λάδανο μπορεί να αναστείλει τα καλοήθη αποστήματα (αχελώνια και μαλάθρακες καλόγηροι). Αναφέρεται η χρησιμοποίησή του για σκληρούς όγκους μήτρας και για όγκους του πρωκτού, σε ρηνικούς πολύποδες και καρκινογόνα έλκη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προφύλαξη και τη θεραπεία ταυτόχρονα του καρκίνου. Ιδιαίτερη έμφαση εδώ είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου.
Νεότερα πειράματα επιβεβαιώνουν τη χρήση αυτή του αλάδανου. Έτσι υπάρχουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα σε κυτταρικές σειρές που αφορούν διάφορους τύπους καρκίνων. Επίσης ενδιαφέροντα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί και αφορούν την αντιμικροβιακή δράση του φυτού και της ρητίνης του.

Ονομασία :

Μαργαρίτα - Μαντηλίδα - "Χρυσάνθεμον το στεφανωματικόν"  - Chrysanthemum coronarium

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

12 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Σωτηρία Αλεξιάδη

Αυτή την εποχή, ένα από τα λουλούδια που συναντάμε στην περιοχή μας, καί σε άλλα μέρη, είναι η γνωστή μας κίτρινη Μαργαρίτα. Είναι απο τα αγαπημένα αγριολούλουδα των νεανικών μας χρόνων που στεκόταν υπομονετικά στο χέρι μας, καί της "μαδούσαμε"τα άνθη της ρωτώντας την: "Μ' αγαπά; Δεν μ'αγαπά..." συνεχίζοντας το "μάδημα" καί ευχόμαστε το τελευταίο πέταλο του λουλουδιού, να είναι το "μ' αγαπά"....
Όπου κι αν φυτρώνει ομορφαίνει το φυσικό τοπίο.
Λόγω των χρυσοκίτρινων λουλουδιών οι αρχαίοι το αποκαλούσαν "Διός Όφρυς"
Ο Διοσκουρίδης το αποκαλεί χρυσάνθεμον καί αναφέρει ότι στεφάνια καμωμένα με μαργαρίτες κοσμούσαν τα ιερά αγάλματα των θεών.
Θεωρούσαν το φυτό προστατευτικό κατά της μαγείας καί της μαγγανίας.
Στην αρχαία Ρώμη οι χειρουργοί που συνόδευαν τις ρωμαϊκές λεγεώνες στη μάχη, μετέφεραν καί σακκιά με μαργαρίτες προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στους τραυματίες.
Εμπότιζαν τους επιδέσμους με τον χυμό της Μαργαρίτας καί ανακούφιζαν τους τραυματίες.
Χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική φτιάχνουν αλοιφή για τα έλκη, ως αφέψημα για εντερικά προβλήματα, κατά των νευρικών διεγέρσεων και για την βρογχική καταρροή. (Όλα τα βότανα πριν την χρήση τους, πάντα με συμβουλή ιατρική)
Επίσης τα τρυφερά βλαστάρια της Μαργαρίτας λαχανεύονται. Γίνονται μιά νόστιμη σαλάτα και τρώγονται βραστά με λάδι και ξύδι, χρησιμοποιείται καί στις χορτόπιτες.
Είναι πλούσιο φυτό σε μέταλλο και κάλιο.
Τα άνθη περιέχουν κίτρινες χρωστικές και μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνται για την βαφή υφασμάτων, καί για μάλλινα. Η απόχρωση του κίτρινου μπορεί ν' αλλάξει με χυμό λεμονιού ή κιμωλίας. Η Μαργαρίτα είναι από τα πιό φωτεινά και ανθεκτικά φυτά της φύσης...

Ονομασία :

 Περικοκλάδα μικρή Convolvulus arvensis

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

11 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Επιστημονικό όνομασία: Convolvulus arvensis L. 1753
Ελληνική ονομασία: Κονβόλβουλος ο αρουραίος
Κοινές ονομασίες: Μικρό περικοκλάδι, Χωνάκι, Περικοκλάδι

Περιγραφή:
Είναι πολυετές έρπον ή αναρριχώμενη πόα της οικογένειας Convolvulaceae, με περιστρεφόμενο, λείο ή αραιά χνουδωτό, ποώδη, λεπτό, γωνιώδη και πράσινο βλαστό μήκους 30-60 εκατοστά.
Τα μικρά φύλλα του είναι έμμισχα, ακέραια ή οδοντωτά, χνουδωτά, σε σχήμα που μοιάζει με βέλος.
Τα άνθη της περικοκλάδας είναι μονήρη ή ανά δύο, με μήκος έως 2 εκατοστά, σε μασχαλιαίο ποδίσκο μεγαλύτερο του αντίστοιχου φύλλου, σε σχήμα χωνιού, λευκού λευκό-ρόδινου χρώματος, περίοδος ανθοφορίας από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο.
Ο καρπός είναι κάψα χωρίς χνούδι.
Θεραπευτικές ιδιότητες:
Ηρίζα, καθώς και μια ρητίνη που παράγεται από τη ρίζα, έχουν χολαγογικές, διουρητικές, και καθαρτικές ιδιότητες, η αποξηραμένη ρίζα περιέχει ρητίνη σε ποσοστό 4,9%. Ο χυμός της ρίζας χρησιμοποιείται στη θεραπεία του πυρετού.
Στις ρίζες του φυτού περιέχεται ένα αλκαλοειδές με ονομασία polyhydroxytropane (Calystegins), που έχει σημαντική ανασταλτική δραστικότητα έναντι της β-γλυκοσιδάσης και α-γαλακτοσιδάσης. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν χορηγείται σε γάτες και κουνέλια, προκαλεί αγγειοδιαστολή και την αύξηση του ποσοστού της στεφανιαίας κυκλοφορίας.
Το υδατικό και αλκοολικό εκχύλισμα τις ρίζας έδειξε μέτρια διουρητική, ηρεμιστική, υπογλυκεμική, αντιαιμορραγική δραστηριότητα, εκτός από τις αντιβακτηριακές και αντιμικροβιακές επιδράσεις. Τα εκχυλίσματα βρέθηκαν να είναι ευεργετικά για το ήπαρ και λειτουργίες των νεφρών και ενεργούν στην ανακούφιση του εντέρου και τους πόνους της μήτρας. Επιπρόσθετα συντελούν στη σωστή λειτουργία εκκρίσεως χολής και του ήπατος, στη θεραπεία της οξείας ηπατίτιδας.
Το τσάι από τα άνθη είναι καθαρτικό, επίσης χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του πυρετού και των πληγών. Υπό τη μορφή αφεψήματος εφαρμόζεται εξωτερικά ως επουλωτικό και αντισηπτικό.
Το γένος έχει γύρω στα 200 είδη τα περισσότερα από τα οποία είναι αναρριχώμενα φυτά με λευκά ή ροζ λουλούδια σε σχήμα χωνιού.
Το Convolvulus arvensis Μικρό περικοκλάδι αν και ομορφαίνει τους κήπους μας, στις καλλιέργειες θεωρείται ζιζάνιο και ενοχλητικό.
Τα άνθη του κλείνουν τη νύχτα και κατά τη διάρκεια μιας βροχερής μέρας. Στις ηλιόλουστες μέρες τα λουλούδια διαχέουν ένα άρωμα ηλιοτρόπου.
Το φυτό προσβάλεται από τον ιό του μωσαϊκού του καπνού, των σολανοιδών Solanaceae, και επομένως δεν πρέπει να καλλιεργείται κοντά σε πατάτες, ντομάτες και άλλα φυτά αυτής της οικογένειας.

Πληροφορίες : Από agriamanitaria

Ονομασία :

 Μυρώνι Χτένι Σκάντζίκι Scandix pecten veneris

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

11 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

 Το Μεσογειακό Scandix pecten veneris Μυρώνι Χτένι Σκάντζίκι ήταν γνωστό στους αρχαίους Έλληνες. Ο Θεόφραστος το αναφέρει ως «Σκάνδικα», τον «κτένα της Αφροδίτης», λόγω του σχήματος που έχουν τα καρπίδια του φυτού (ομοιάζουν με χτένα).
Ο Διοσκουρίδης τον 1ο αιώνα μ.Χ. αναφέρει ότι το φυτό σκάνδιξ τρώγεται ωμό, αλλά και βραστό και βοηθά τις κενώσεις του εντέρου, κάνει καλό στο στομάχι και είναι διουρητικό. Συνιστούσε το αφέψημα του βοτάνου επειδή το θεωρούσε ωφέλιμο για το συκώτι, τα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Ο Πλίνιος στη Φυσική Ιστορία του αναφέρεται στις θεραπευτικές ιδιότητες του βοτάνου και υπογραμμίζει ότι είναι τονωτικό της σεξουαλικής ικανότητας, κυρίως σε ηλικιωμένους.
Λέγεται ότι οι μάγισσες το πρόσθεταν στα υλικά των μαγικών φίλτρων γιατί πίστευαν ότι επέτρεπε στους ανθρώπους να βλέπουν το μέλλον. Το σίγουρο είναι ότι χρησιμοποιείται στην μαγειρική λόγω του αρώματος και της ιδιαίτερης γεύσης του, δίνει ιδιαίτερη νοστιμιά στις πίτες, μπορεί να συνοδεύσει άριστα πιάτα με κρέας, με ψάρι, με όσπρια, προστίθεται σε σούπες, σαλάτες και ομελέτες.
Ελληνικές ονομασίες: Σκάνδιξ, Kτένιο της Αφροδίτης
Κοινές ονομασίες: Κτενόχορτο της Αφροδίτης, Τσιλιμονιδιά, Αρχάτζικος, Σκάντζίκι, Σκανδίκια, Σκαντσίκα, Μυριαλίδα.

Είναι μεσογειακό μονοετές ποώδες φυτό, με βλαστούς όρθιους ή έρπων, γραμμωτούς, χνουδωτούς με ύψος έως 30 εκατοστά.
Έχει πολύ μικρά αντίθετα, οδοντωτά λεία φύλλα δις-τρις πτεροσχιδή με λοβούς γραμμοειδείς.
Τα άνθη του έχουν χρώμα λευκό, είναι μικρά με πέντε πέταλα, στην κορυφή ανθοφόρων βλαστών σε απλές, ομπρελοειδείς ταξιανθίες. Ανθίζει από Φεβρουάριο έως Απρίλιο.
Ο καρπός τους είναι ωοειδής, έχει μήκος 1-4 εκατοστά, με ράμφος που έχει ίσο μήκος με το τμήμα που περιέχει τους σπόρους. Φτάνει σε ύψος τα 5 έως 10 εκατοστά.
Τα ωμά φύλλα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, καροτένιο, σίδηρο, μαγνήσιο, νάτριο, κάλιο, ασβέστιο και φωσφόρο.

Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους, σε άκρες μονοπατιών και συλλέγονται το χειμώνα και την άνοιξη τα φύλλα όταν ακόμη είναι μικρά και τρυφερά πριν την άνθιση.
Χρησιμοποιείται την μαγειρική λόγω του αρώματος και της ιδιαίτερης γεύσης του, δίνει ιδιαίτερη νοστιμιά στις πίτες, μπορεί να συνοδεύσει άριστα πιάτα με κρέας, με ψάρι, με όσπρια, προστίθεται σε σούπες, σαλάτες και ομελέτες.
Είναι πολύ ευαίσθητο και διατηρείται στο ψυγείο δυο μέρες το πολύ. Αποξηραίνεται όμως εύκολα και μπορεί να συντηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πληροφορίες : agriamanitaria

Ονομασία :

 Μούσκαρι - Muscari botryoides

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

11 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Το γένος Muscari περιλαμβάνει 50 είδη βολβωδών φυτών που η κοινή τους ονομασία είναι σταφυλουάκινθοι (grape hyacinth). Ευδοκιμούν κυρίως σε υψόμετρο από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τις υπο-αλπικές περιοχές της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Τα σαρκώδη φύλλα τους σχηματίζουν συστάδες και τα λουλούδια τους σχηματίζουν πυκνούς σπίδακες που βγαίνουν πάνω σε άφυλλα στελέχη την άνοιξη.
Το όνομα του γένους, Muscari, προέρχεται από την λατινική λέξη musk, που προέρχεται από την ελληνική λέξη "μόσχος" (μοσχοβολιά), και αναφέρεται στο γλυκό άρωμα των λουλουδιών, που μαζί με το συχνά βαθύ μπλε χρωματισμό τους, έχουν κάνει την καλλιέργεια των μούσκαρι πολύ δημοφιλή. Η κοινή του ονομασία είναι σταφυλουάκινθος (grape hyacinth) για το λουλούδι του μοιάζει με αυτό του υάκινθου.
Η καλύτερη παρουσίαση των μούσκαρι είναι όταν αναπτύσσονται σε φυτείες ομαδικές, σε βραχόκηπους ή σε άγριους κήπους, και όταν μεγαλώνουν με πλήρη ήλιο και με χώμα υγρό και καλά αποστραγγιζόμενο.
Τα μούσκαρι καλλιεργούνται για αιώνες. Αν και ενδημικά στην Ελλάδα και την Μέση Ανατολή, ωστόσο καλλιεργούνται στην Αγγλία από το 1576, ενώ καλλιεργούνταν ήδη από τα Ελληνικά και Ρωμαϊκά χρόνια. Μια αγγλοσαξωνική μετάφραση του Διοσκουρίδη παρουσιάζει ένα διαφορετικό και ξεχασμένο μύθο για την προέλευσή τους, όπου τα πρώτα μούσκαρι είχαν αναπηδήσει από το αίμα του δράκου στην κορυφή ενός δασωμένου βουνού.
Το μούσκαρι, έχει, όπως και ο άγριος υάκινθος, δηλητηριώδη βολβό. Τα μικρά σκουρο-μπλε λουλούδια, που σχεδόν μοιάζουν με μικρά μούρα και έχουν γλυκιά μυρωδιά. Μερικά από τα καλύτερα μούσκαρι έχουν απαλό μπλε χρώμα, είναι ευθυτενή, πιο στενά και χωρίς στήμονες και ύπερο. Επειδή τα λουλούδια των διάφορων ειδών Muscari εκκρίνουν πολύ νέκταρ, συγκαταλέγονται μεταξύ των χρήσιμων για τις μέλισσες φυτών, την άνοιξη. Το μούσκαρι ονομάζεται μερικές φορές αμυλο-υάκινθος ( Starch Hyacinth), καθώς τα λουλούδια του μυρίζουν όπως το υγρό αμύλο.

Το μούσκαρι έχει χρησιμοποιηθεί φαρμακευτικά για τις τονωτικές του ιδιότητες και σαν διουρητικό. Ωστόσο Βρετανοί ειδικοί συμβουλεύουν και συστήνουν να να μην τρώγεται ή χρησιμοποιείται οποιοδήποτε μέρος του φυτού αυτού.
Αντίθετα στην Ιταλία έχουν διαφορετική άποψη. Ένα είδος μούσκαρι το Lampagioni που αποκαλείται επίσης και lampascioni ή cipollacci, συχνά χρησιμοποιείται στην ιταλική κουζίνα της νότιας Ιταλίας, ειδικά στην περιοχή Puglia - της Πούλιας. Είναι ένα είδος βολβού, παρόμοιου με κρεμμύδι, με μια μάλλον έντονη, πικρή γεύση. Μετά το μαγείρεμα οι βολβοί γίνονται κοκκινωποί. Πριν από το μαγείρεμα, τα εξωτερικά φύλλα πρέπει να αφαιρεθούν και οι βολβοί πρέπει να μουλιάζουν σε κρύο νερό (που πρέπει να αλλάζεται κατά διαστήματα) για να χάσουν μέρος από την πικρίλα τους. Κατά άλλο τρόπο, μπορούν να κοπούν στη μέση, να βράσουν και να στραγγίσουν κι έπειτα να μαγειρευτούν σε γλυκό νερό μέχρι να γίνουν. Χρησιμοποιείται σε σαλάτες, τηγανίζεται, και μαρινάρεται σε λάδι ή στο ξίδι.

Πληροφορίες : Valentine Floral Greations .
The Greek Flowers Portal

Ονομασία :

Ασπαλαθος

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

11 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

"Επί Ασπαλάθων..." Γ. Σεφέρης
Είναι το τελευταίο ποίημα του Σεφέρη και δημοσιεύτηκε στο Βήμα (23.9.71) τρεις μέρες μετά το θάνατό του στην περίοδο της δικτατορίας. Το ποίημα βασίζεται σε μια περικοπή του Πλάτωνα (Πολιτεία 614 κ.ε.) που αναφέρεται στη μεταθανάτια τιμωρία των αδίκων και ιδιαίτερα του Αρδιαίου. Ο Αρδιαίος, τύραννος σε μια πόλη, είχε σκοτώσει τον πατέρα του και τον μεγαλύτερο του αδερφό του. Γι' αυτό και η τιμωρία του, καθώς και των άλλων τυράννων, στον άλλο κόσμο στάθηκε φοβερή. Όταν εξέτισαν την καθιερωμένη ποινή που επιβαλλόταν στους αδίκους και ετοιμαζόταν να βγουν στο φως, το στόμιο δεν τους δεχόταν αλλά έβγαζε ένα μουγκρητό. "Την ίδια ώρα άντρες άγριοι και όλο φωτιά που βρισκόταν εκεί και ήξεραν τι σημαίνει αυτό το μουγκρητό, τον Αρδιαίο και μερικούς άλλους αφού τους έδεσαν τα χέρια και τα πόδια και το κεφάλι, αφού τους έριξαν κάτω και τους έγδαραν, άρχισαν να τους σέρνουν έξω από το δρόμο και να τους ξεσκίζουν επάνω στ' ασπαλάθια και σε όλους όσοι περνούσαν από εκεί εξηγούσαν τις αιτίες που τα παθαίνουν αυτά και έλεγαν πως τους πηγαίνουν να τους ρίξουν στα Τάρταρα". (Πλ. Πολιτεία 616).

Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού."
πάλι με την άνοιξη.
Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες
το κόκκινο χώμα και οι ασπάλαθοι
δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια
και τους κίτρινους ανθούς.
Απόμερα οι αρχαίες κολόνες,χορδές μιας άρπας που αντηχούν
ακόμη...
Γαλήνη
-Τι μπορεί να μου θύμισε τον Αρδιαίο εκείνον;
Μια λέξη στον Πλάτωνα θαρρώ,χαμένη στου μυαλού
τ'αυλάκια.
τ΄όνομα του κίτρινου θάμνου
δεν άλλαξε από κείνους τους καιρούς.Το βράδυ βρήκα την περικοπή:
"τον έδεσαν χειροπόδαρα" μας λέει
"τον έριξαν χάμω και τον έγδαραν
τον έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαν
απάνω στους αγκαθερούς ασπάλαθους
και πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο κουρέλι".
Έτσι στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά του
Ο Παμφύλιος ο Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος

31 του Μάρτη 1971

Ονομασία :

Το Ρείκι της Αρβανιτιάς - (επιστ. ονομασία Erica )

Τοποθεσία :

Περιοχή  Ναυπλίου

Ημερομηνία :

 5-3-2020

Φωτογράφος:

Σωτηρία Αλεξιάδη

Ονομασία :

Άγριος Κρόκος του βουνού (CROCUS LAEVIGATUS )

Τοποθεσία :

Περιοχή  Ναυπλίου

Ημερομηνία :

 9-3-2020

Φωτογράφος:

Σωτηρία Αλεξιάδη

Ονομασία :

Ο Ασφόδελος ο κοίλος σφεντούκλι ASPHODELUS FISTULOSUS, L

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

5 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

 Κοινή ονομασία: Ασφόδελος ο κοίλος, σφεντούκλι, ασφόδελος, σπερδούκλι, Onionweed.
Οικογένεια: Asphodelaceae
Συνώνυμα: Asphodeloides ramosa Moench, nom. illeg. - Verinea fistulosa (L.) Pomel. - Asphodelus tenuifolius Cav.
Περιγραφή: Πολυετής, πόα με πολλές σαρκώδεις ρίζες και ύψος που φτάνει τα 70 εκατοστά. Ο βλαστός, με ή χωρίς διακλαδώσεις είναι κοίλος (κούφιος). Τα φύλλα πολυάριθμα, γραμμοειδή, φύονται όλα από τη βάση. Ο ανθοφόρος βλαστός είναι όρθιος και καταλήγει σε μεγάλη διακλαδισμένη ταξιανθία βότρυ. Τα άνθη λευκά ή ωχρορόδινα με τα τέπαλα να έχουν ερυθροκαστανή μεσαία νεύρωση. Στήμονες με άσπρο νήμα και κίτρινους ανθήρες. Τα άνθη κλείνουν την νύχτα και σε καιρικές συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Ανθίζει Μάρτιο έως Μάιο. Ο καρπός είναι υποσφαιρική κάψα.
Βιότοπος: Κοινό φυτό, απαντάται σε χέρσα χωράφια, φρυγανότοπους, αραιά δάση, πετρώδεις πλαγιές, μέρη με ανθρωπογενή επιβάρυνση και παρυφές δρόμων μέχρι 600 μέτρα.
Εξάπλωση - Καταγωγή: Φυτό των μεσογειακών χωρών.
Πληροφορίες: Οι μεγάλοι πληθυσμοί καταδεικνύουν υποβάθμιση της περιοχής και αρχικά στάδια ερημοποίησης. Δημιουργεί όμορφες συστάδες. Οι ασφόδελοι για τους ήταν σύμβολο πένθους αρχαίους Έλληνες και φύτευαν κοντά στα κοιμητήρια. των νεκρών. Ο Όμηρος περιγράφοντας την επιστροφή της ψυχής του Αχιλλέα από το βασίλειο των νεκρών , λέει πως "με βήματα γίγαντα διασχίζει το λιβάδι με τους ασφόδελους".

Ονομασία :

Στουρέκι, Γκλομπουλάρια, Globularia alypum

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

5 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Στουρέκι, Γκλομπουλάρια, Globularia alypum

Ανήκει στην οικογένεια Globulariaceae
Ο θάμνος αυτός φύεται σε χαμηλούς λόφους και συγκεκριμένες περιοχές της ανατολικής Αττικής έως υψόμετρο 350 μέτρα.
Υπάρχουν παγκοσμίως είκοσι δύο παρόμοια είδη.
Στη χώρα μας κατά τόπους έχει και διαφορετικές ονομασίες ,όπως Γκλομπουλάρια ή Στουρέκι, αλληλούια,Τσουκλάδι, Σιδέρι, Χορτάρι της προβατίνας.
Το στουρέκι φυτρώνη σε φρυγανότοπους, με πετρώδης τοποθεσίες και πλαγιές,
ακόμη και σε βραχώδη πρανή, με ασβεστολιθικό υπόβαθρο.
Είναι χαμηλός θάμνος έως 50 εκατοστά, αειθαλής, με ξυλώδη κλαδιά, και πράσινους ανθεκτικούς βλαστούς πολύκλωνους.
Τα φύλλα του είναι πράσινα μακρόστενα με ένα νεύρο, μυτερά με μικρή διαπλάτυνση προς το άκρο.
Το Στουρέκι είναι πολύ αρωματικό φυτό και ανθίζει συνήθως τον φεβρουάριο.
Τά άνθη του είναι χρώματος μπλέ με διάμετρο έως 30 χλστ. Για την εποχή του θεωρείτε αρκετά μελισσοτροφικό φυτό μια και τα άλλα αγριολούλουδα δεν έχουν ανθίσει ακόμη, και οι μέλισσες δείχνουν να το προτιμούν.
Στην αρχαία Ελλάδα, ήταν πολύ γνωστό φυτό με την ονομασία ‘’ Αλυπον’’, και θεωρείτο ως φαρμακευτικό φυτό. Ο Διοσκουρίδης ως σημαντικός γιατρός φαρμακολόγος και βοτανολόγος αναφέρει ότι το Αλυπον,ήταν πολύ καλό καθαρτικό της χολής, αντιρευματικό , εφιδρωτικό, αντιπυρετικό, και πολύ υποστηρίζουν ότι είναι καλό κατά της ισχιαλγίας. Όμως η χρήση του σήμερα δεν συνίσταται γιατί ταυτόχρονα είναι και τοξικό, χωρίς την συμβουλή έμπειρου βοτανολόγου.
Την ονομασία globularia την πήρε από τον Linnaeus, το 1753 ,από τη λατινική λέξη που επεξηγεί το σχήμα του άνθους.

Ονομασία :

Ανεμώνη η γοητευτική Anemone apennina subsp

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

4 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Επιστημονική ονομασία: Anemone apennina subsp. blanda (Schott & Kotschy) Nyman 1878
Ελληνική ονομασία: Ανεμώνη η χαρίεσσα, Ανεμώνη η χαρίης
Κοινή ονομασία: Ανεμώνη, Ανεμώνα, Ανεμώνη του βουνού, Ανεμώνη η γοητευτική, Grecian wildflower, W inter windflower, Windflower, Balkan anemone, Wood anemone

ΗAnemone apennina subsp. blanda είναι φυτό που φύεται σχεδόν σ’ ολόκληρη την χώρα εκτός των Κυκλάδων και της Κρήτης-Καρπάθου. Απαντάται σε υψόμετρο από το επίπεδο της θάλασσας ως τα 2100 μέτρα, φυτρώνει σε σε υγρές τοποθεσίες, θαμνώνες, ελαιώνες, χέρσα χωράφια, σε ξέφωτα δασών αλλά και σε ελατοδάση. Πρόκειται για την Ορεία ανεμώνη του Θεόφραστου.

Περιγραφή
Η Anemone blanda είναι πολυετές, ποώδες φυτό της οικογένειας Ranunculaceae, με βλαστό όρθιο πορφυρό, ελαφρά τριχωτός, ύψους έως 15 εκατοστά, με ρίζα κονδυλώδη που παραμένει ζωντανός κατά την ξερή περίοδο.
Τα φύλλα του βλαστού είναι έμμισχα, ουδέποτε συμφυή, όμοια με τα παράρριζα που είναι μακρόμισχα, τρίλοβα, οδοντωτά.

Τα ερμαφρόδιτα άνθη που μοιάζουν με τις μαργαρίτας, φύονται στην κορυφή του ανθοφόρου βλαστού, δεν έχουν πέταλα και την θέση των πετάλων έχουν πάρει 10-14 επιμήκη-γραμμοειδή σέπαλα, είναι μεγάλα κυανοϊώδη. Στήμονες πολυάριθμοι, ανθήρες κίτρινου χρώματος. Περίοδος ανθοφορίας από τον Ιανουάριο έως και το Ιούνιο.

Ο καρπός μικρό αχαίνιο, χνουδωτό, με ράμφος κυρτό.

Φαρμακευτικές χρήσεις:
Οι βοτανολόγοι στον Μεσαίωνα χρησιμοποίησαν την ανεμώνη, για την θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας και για την θεραπεία από τους πονοκεφάλους. Λόγω όμως της τοξικότητας της, οι ανεμώνη δεν χρησιμοποιούνται πλέον.

Τοξικότητα:
Η ανεμώνη θεωρείται ότι είναι δηλητηριώδες φυτό. Εάν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί πόνο και ερεθισμό στο στόμα. Ο φλοιός, τα λουλούδια, ο καρπός, τα φύλλα, οι ρίζες και τα στελέχη μπορεί να προκαλέσουν δερματίτιδα. Άλλα συμπτώματα από της δηλητηρίασεις από το φυτό είναι η φλεγμονή, οι φουσκάλες από την επαφή με φρέσκο χυμό, έμετος και διάρροια.

Μελισσοκομικό φυτό:
Η Anemone blanda ανθίζει από τον Ιανουάριο έως και το Ιούνιο , ανάλογα με την περιοχή και το υψόμετρο και δίνει νέκταρ και γύρη.

Ονομασία :

Χαρουπιές. ( Ceratonia siligua - Κερατέα η έλλοβος ) Ξυλοκερατιά

Τοποθεσία :

Στην Αρβανιτιά Ναυπλίου

Ημερομηνία :

 4-3-2020

Φωτογράφος:

Σωτηρία Αλεξιάδη

 Από τα σχόλια της ανάρτησης : Το πιο καθαρό χρυσάφι στον κόσμο…..Οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν ότι οι σπόροι του ξυλοκέρατου (χαρουπιά, Ceratonia siliqua) έχουν πάντα το ίδιο βάρος (είναι απο 189 έως 205 Mg με επίσημο βάρος τα 200 mg.) και για αυτό το λόγο το χρησιμοποιούσαν για να μετρήσουν το βάρος των πολύτιμων μετάλλων. Οι συνδιαλλαγές τους ήταν με τους Άραβες, οι οποίοι άκουγαν από τους Έλληνες τη λέξη «ξυλοκεράτια»… «κεράτια»….. «ΚΑΡΑΤΙΑ»!!!!! Τα γνωστά καράτια του χρυσού ! ! Γιώργος Βιδάκης

Ονομασία :

Βερόνικα (Veronica)

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

1 - 3 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Βερόνικα (Veronica) Η βερόνικα γνωστή και ως ασπροσέλινο, χιλιομάνα, περούκα, αυλακόχορτο, μπάμπαλι, ταρακόχορτο είναι γένος φυτών στο οποίο ανήκουν 300 περίπου ποώδη είδη.
Είναι πολυετές, ποώδες έρπον φυτό που φτάνει το 1m. Τα φύλλα είναι πράσινα αλλά και δίχρωμα, κίτρινο με πράσινο, πράσινο με λευκό, ωοειδή, οδοντωτά με βραχύ μίσχο εναλλασσόμενα τα ανώτερα και αντίθετα τα κατώτερα. Τα άνθη του είναι έμμισχα και εκφύονται μεμονωμένα από τις μασχάλες των φύλλων και τα πέταλα τους είναι ελαφρώς ωοειδή. Ο καρπός (κάψα) είναι τριχωτός, με σχήμα καρδιάς. Απαντάται σε καλλιέργειες σε χαμηλά υψόμετρα και σε ελαφρώς όξινα και υγρά εδάφη.
Στο παρελθόν η φαρμακευτική σημασία της Βερόνικας ήταν τόσο μεγάλη, που το 1690, ο βοτανοθεραπευτής Γιοχάνες Φάνκους αφιέρωσε μία μελέτη 300 σελίδων. Οι μολύνσεις του στόματος ή του λαιμού, ο βήχας, το κρυολόγημα, οι διαταραχές του στομάχου και του ήπατος, οι ρευματισμοί, η ποδάγρα, οι μολύνσεις των νεφρών και η διάρροια καταπραΰνονταν όλα με ένα απλό αφέψημα αποξηραμένης Βερόνικας σύμφωνα με τους μύθους. Σήμερα αυτό αμφισβητείται. Παρ’ όλα αυτά, το έγχυμα της Βερόνικας κάνει ένα γευστικότατο τσάι γνωστό και με την ονομασία «τσάι της Ελβετίας».
Γενικά σήμερα από πλευράς φαρμακευτικής θεωρείται φυτό δεύτερης κατηγορίας. Κατά τον Γκαρνιέρ είναι χωνευτική και ορεκτική. Κατά της στομαχικής ατονίας και κατά της κράμπας του στομάχου ενώ διευκολύνει και την πέψη. Επιδρά θετικά στη νευρικότητα και την κατάθλιψη και βοηθά στην τόνωση της μνήμης, στα εκζέματα και στην επούλωση πληγών. Παρουσιάζει ευεργετική επίδραση στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα και αποδίδονται και ιδιότητες θεραπευτικές των ματιών. 

 Ονομασία :

Παπαρούνα

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

28 - 2 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

 Η ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ

Η παπαρούνα μέσα από μύθους και ιστορίες
Κι ως γέρνει δίπλα το κεφάλι της στον κήπο η παπαρούνα,
που την εβάρυνε η ανοιξιάτικη δροσιά για κι ο καρπός της,
και το κεφάλι του όμοια απόγειρε, βαρύ απ᾿ το κράνος, δίπλα.

(Ομήρου Ιλιάδα Θ΄ 306)

H παπαρούνα, αυτό το ντελικάτο άνθος που σηματοδοτεί τον ερχομό της άνοιξης παίζει κρυφτό μέσα στους αγρούς μαζί με τα άλλα αγριολούλουδα. Με το πρώτο φύσημα του αέρα φυλλορροεί, μα η ομορφιά της δεν χάνεται. Αντίθετα, η παπαρούνα είναι από τα λίγα φυτά που διαδραμάτισε έναν τόσο σημαντικό ρόλο στη θρησκεία, στη μυθολογία, στην πολιτική και στην ιατρική. Αυτό το λουλούδι έχει μαγέψει λογοτέχνες και ποιητές και βοήθησε τους γιατρούς να θεραπεύσουν τους ασθενείς τους, εδώ και αιώνες.
Το όνομά της, όμορφο όσο και η ίδια, λένε πως προέρχεται από την κελτική λέξη παπά, που σημαίνει τροφή για μωρά, και φανερώνει τη συνήθεια των Κελτών (οι Κέλτες ήταν πολεμικός λαός, ο οποίος από το 1000 π.Χ. άρχισε να εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη) να ανακατεύουν χυμό παπαρούνας στις κρέμες των μωρών, σαν φάρμακο για τις παιδικές αρρώστιες.
Εκτός από τον Όμηρο, έχουμε αναφορές και από άλλους αρχαίους συγγραφείς. Ο Θεόφραστος στο «Περί φυτών ιστορίας» γράφει: «Έχει δε και η των δένδρων αυτών υγρότης, ώσπερ ελέχθη, διάφορα είδη, η μεν γαρ εστιν οπώδης, ώσπερ η της συκής και της μήκωνος» (Θεόφραστος, Περί φυτών ιστορίας 1,12,2).
Είναι γνωστό ότι ο Ιπποκράτης γνώριζε τις ναρκωτικές ιδιότητες του χυμού και οι μαθητές του χρησιμοποιούσαν τόσο την κάψα, όσο και τον χυμό πολλών ειδών παπαρούνας.
Ο Διοσκουρίδης, μάλιστα, δίνει λεπτομερείς ενδείξεις για την παρασκευή του οπίου, όπως και τις αντενδείξεις αυτού του δαπανηρού φαρμάκου. Συνθλίβει την κεφαλή και τα φύλλα, τα πιέζει μέσα σε ένα γουδί, τα πολτοποιεί και στη συνέχεια με τον πολτό κάνει χάπια. Κατ’ αυτόν, ένα χάπι μεγέθους ενός μπιζελιού μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο, να φέρει ύπνο, να ηρεμήσει κοιλιακούς πόνους, αλλά ασφαλώς η υπερβολική χρήση προκαλεί υπνηλία ακόμα και θάνατο.
Σε αντίθεση με τη ροιά, η Μήκων η υπνοφόρος δεν είναι καθόλου αθώα. Είναι το είδος της παπαρούνας από το οποίο παρασκευάζεται το όπιο, πηγή πολλών ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένης της μορφίνης.
Τα άνθη της υπνοφόρου έχουν 4 πέταλα λευκού, κόκκινου ή μωβ χρώματος με μαύρα στίγματα στη βάση τους. Ο καρπός της είναι πολύσπερμη κάψα. Οι παπαρουνόσποροι, που δεν έχουν υπνωτικές ιδιότητες, χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων ως μπαχαρικό και ως ζωοτροφή, αλλά και στην παραγωγή παπαρουνέλαιου. Από τους αρχαίους χρόνους οι σπόροι της χρησιμοποιούνταν ως μπαχαρικό. Τέτοιοι σπόροι βρέθηκαν και σε ανασκαφές που έγιναν σε παραλίμνιους οικισμούς στην Ελβετία.
Η παπαρούνα πρωταγωνιστεί σε μύθους και λαϊκές δοξασίες εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στην ελληνική μυθολογία, ήταν το ιερό φυτό της θεάς Δήμητρας και ήταν σημάδι γονιμότητας. Σύμφωνα με τον μύθο, η Δήμητρα ερωτεύτηκε τον Αθηναίο Μήκωνα και τον μεταμόρφωσε σε παπαρούνα, το ιερό φυτό της θεάς. Σαν λουλούδι και παράσιτο των σιτηρών συμβόλιζε την παρουσία της Δήμητρας ανάμεσά τους. Με παπαρούνες στόλιζαν τα αγάλματα της θεάς οι συμμετέχοντες στα Ελευσίνια Μυστήρια και παπαρούνες κρατούσε στα χέρια της η θεά, όταν πήρε τη μορφή της θνητής Νικίππης.

«…Η Δήμητρα αιστάνθηκε ότι πονάει το ιερό το δέντρο
κι είπε οργισμένη: «Ποιος μου κόβει τα καλά δέντρα;»
Έλαβε αμέσως της Νικίππης τη μορφή, που ιέρεια οι πολίτες
δημόσια την ορίσανε, κι αφού πήρε στα χέρια
στεφάνια, παπαρούνες και στον ώμο κρέμασε κλειδί,
είπε, να μαλακώσει τον κακό κι αναίσχυντο άντρα:
«Παιδί μου, που τα δέντρα κόβεις τ’ αφιερωμένα στους θεούς,
παιδί μου ησύχασε, αγαπημένο τέκνο στους γονείς σου,
πάψε, και τους βοηθούς σου απότρεψε μην κι οργιστεί
η Δήμητρα η Σεβάσμια, τον ιερό της τόπο που ξεκάνεις».

(Καλλίμαχος, Ύμν. Στη Δήμητρα 6.31-49)

Εκτός από τη Δήμητρα, και οι γιοι του Άδη, Ύπνος και Θάνατος συνδέονται με τις παπαρούνες και απεικονίζονται να τις κρατούν ή να είναι στεφανωμένοι με αυτές, προφανώς λόγω των ιδιοτήτων των διαφόρων ειδών παπαρούνας που φέρνουν από ύπνο μέχρι θάνατο.
Ένας άλλος μύθος μας αναφέρει πως η Αφροδίτη, για να τιμωρήσει τη Σμύρνα, επειδή καυχήθηκε πως είναι ομορφότερή της, την έκανε να νιώσει παράφορο έρωτα για τον πατέρα της και να ενωθεί μαζί του. H Σμύρνα, όταν κατάλαβε το θανάσιμο αμάρτημά της, έτρεξε στο δάσος να κρυφτεί. Η θεά τη λυπήθηκε και τη μεταμόρφωσε σε δέντρο, τη γνωστή Μυρσίνη. Αργότερα, από τον φλοιό του δέντρου γεννήθηκε ο Άδωνις. Η Αφροδίτη γοητεύθηκε από την ομορφιά του βρέφους και για να το προφυλάξει το έδωσε στην Περσεφόνη, να το μεγαλώσει στο σκοτεινό της βασίλειο. Όταν ο Άδωνις μεγάλωσε, έγινε ένας πανέμορφος άντρας με ωραίο κορμί και θεϊκή όψη. Η Περσεφόνη τον ερωτεύτηκε παράφορα κι αρνήθηκε να τον δώσει πίσω στην Αφροδίτη. Οι δύο θεές άρχισαν να μαλώνουν και να χτυπιούνται, αλλά καμιά δεν μπορούσε να υπερισχύσει.
Ο Δίας έλυσε τη διαφορά τους, αποφασίζοντας πως ο Άδωνις θα περνούσε το ένα τρίτο του χρόνου δίπλα στην Αφροδίτη, το άλλο ένα τρίτο δίπλα στην Περσεφόνη και το υπόλοιπο τρίτο όπου αυτός ήθελε. Έτσι, ζούσε πάντοτε τέσσερις μήνες στον Κάτω Κόσμο και οκτώ με την Αφροδίτη, γιατί η Αφροδίτη χρησιμοποιώντας τη μαγική της ζώνη, κατάφερε να της αφιερώσει την επιλογή του. Κάθε φορά που ερχόταν η εποχή να εγκαταλείψει τον Άδη και ν’ ανέβει πάνω στη γη, η φύση ολόκληρη τον υποδεχόταν με χαρά. Τα χωράφια γίνονταν καταπράσινα, τα λουλούδια και τα δέντρα άνθιζαν και ένα υπέροχο άρωμα πλημμύριζε την ατμόσφαιρα. Η Αφροδίτη εγκατέλειπε το θεϊκό της παλάτι στον Όλυμπο και ζούσε με τον νεαρό αγαπημένο της μέσα στα βουνά και τα δάση.
Ο Άδωνις έγινε κυνηγός και συνοδός του στο κυνήγι ήταν συνήθως η Αφροδίτη. Τυφλωμένος από πάθος και ζήλεια ο πολεμοχαρής Άρης, για τον έρωτα της Αφροδίτης και του Αδώνιδος, μεταμορφώθηκε σε αγριογούρουνο και τον σκότωσε. Τα δάκρυα της θεάς Αφροδίτης αναμείχθηκαν με το αίμα του νεκρού Αδώνιδος. Παπαρούνες φύτρωσαν εκεί που χύθηκαν τα δάκρυα και τα τριαντάφυλλα, που μέχρι τότε ήταν ολόλευκα, βάφτηκαν κατακόκκινα από το αίμα του.

Πεθαίνει ο όμορφος Άδωνις, κυθέρεια, τι να κάνουμε;

Κορίτσια στηθοδέρνεστε και σχίστε τα ρούχα σας.

(Σαπφώ, 6ος αι.π.Χ.)

Από τη μινωική περίοδο έχουμε ευρήματα ειδωλίων που παριστάνουν την ονομαζόμενη «θεά των μηκώνων» που πήρε το όνομα από το στέμμα που φέρει στο κεφάλι, διακοσμημένο με κάψες παπαρούνας και λέγεται ότι εκπροσωπούσε μια θεότητα υγείας ή γονιμότητας.
Σχετικά με τη ναρκωτική χρήση του φυτού μας παραδίδει η μυθολογία ότι όταν ο Άδης απήγαγε την Περσεφόνη, η Δήμητρα για ν’ απαλύνει τη θλίψη της κόρης της, της έδωσε υπνωτικό χυμό παπαρούνας.
Ακόμα η ωραία Ελένη δίνει ένα ποτό που ονομάζεται νηπενθές στον Τηλέμαχο και τους συντρόφους του στην Τροία, το οποίο τους προκαλεί ευεξία για να τους κάνει να λησμονήσουν τη θλίψη τους για την απώλεια της μάχης. Προφανώς πρόκειται για τον χυμό της παπαρούνας.
Οι αρχαίοι Ρωμαίοι πίστευαν ότι η παπαρούνα μπορούσε να θεραπεύσει μια πληγωμένη από έρωτα καρδιά, για αυτόν τον λόγο τη χρησιμοποιούσαν στην άσκηση μαγικών πρακτικών, ενώ στα τραπέζια τους παρουσίαζαν εκλεκτές πίτες από μέλι, αλεύρι και σπόρους παπαρούνας.
Οι Αιγύπτιοι τοποθετούσαν παπαρούνες στα νεκροταφεία και στις κηδείες, ίσως γιατί το κόκκινο χρώμα τους είναι όμοιο με εκείνο του αίματος.
Στη μυθολογία της Ανατολής η παπαρούνα γεννήθηκε από τα βλέφαρα του Βούδα όταν κάποτε, εκεί που έκλειναν τα μάτια του από τη νύστα, θέλησε να αντισταθεί στον ύπνο.
Αν πας πάντως στην Κίνα, θα διαπιστώσεις ότι η παπαρούνα έχει μια ρομαντική έννοια για τους λάτρεις της. Σημαίνει την πραγματική αφοσίωση και την πίστη μεταξύ των εραστών. Αυτή η έννοια ξεπήδησε από ένα κινεζικό μύθο όπου λέγεται ότι μια όμορφη και θαρραλέα γυναίκα, η Lady Yee, ήταν παντρεμένη με τον Hsiang Yu, ένα πολεμιστή με τιτάνια δύναμη. Όταν ο Hsiang οδήγησε τα στρατεύματά του στη μάχη, η LadyYee επέλεξε να τον ακολουθήσει και να σταθεί στο πλευρό του σε κάθε μάχη. Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, μιας μεγάλης και επίπονης μάχης, ο στρατός του Hsiang περικυκλώθηκε και η ήττα ήταν αναμενόμενη. Εκεί η Lady Yee προσπάθησε να αυξήσει τις αντοχές του, χορεύοντας με το σπαθί του. Τα πέταλα του λουλουδιού της παπαρούνας αντανακλούν το πνεύμα της, όπως αυτή χορεύει στον άνεμο με το σπαθί. Όταν αυτή η προσπάθεια απέτυχε, η Lady Yee αυτοκτόνησε. Ένα σύμπλεγμα από παπαρούνες ξεφύτρωσαν σε πλήρη άνθιση δίπλα στον τάφο της.
Στη χριστιανική παράδοση, έχει δοθεί άλλο νόημα, καθώς υποστηρίζεται ότι η γερτή της στάση εκπροσωπεί τη χριστιανική πίστη που ξεκουράζεται εν αναμονή του ερχομού της Ανάστασης. Η συσχέτιση αυτή φαίνεται στη δοξασία, ότι η παπαρούνα φύτρωσε κάτω από τον σταυρό του Χριστού στο Γολγοθά και δέχτηκε τις σταγόνες από το αίμα του Εσταυρωμένου ανάμεσα στα πέταλά της, σταγόνες που της χάρισαν το άλικο χρώμα της.
Ερχόμενοι στις μέρες μας, η παπαρούνα χρησιμοποιείται επίσης συχνά ως σύμβολο για τον θάνατο, για ορισμένους λόγους. Για τους βετεράνους του πολέμου, φοριέται καρφιτσωμένη σε σακάκια, καπέλα και τσάντες, για να τιμήσουν τους νεκρούς τους στις 11 Νοέμβριου (Λήξη Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου-Μέρα Μνήμης), οι οποίοι διακινδύνευσαν τη ζωή τους με γενναιότητα στο πεδίο της μάχης. Αυτό προήλθε μετά το τέλος του 1ου Παγκόσμιου Πόλεμου, γιατί οι παπαρούνες φύτρωσαν στα πεδία της μάχης στη Φλαμανδία (πιστεύεται ότι το αίμα των στρατιωτών είχε προκαλέσει τις κόκκινες παπαρούνες να ανθίσουν και μερικοί το πήραν σαν σημάδι ότι τελικά ο πόλεμος έχει τελειώσει).
Αυτό το τόσο μικρό και λεπτεπίλεπτο λουλουδάκι έδωσε έμπνευση σε όλους τους καλλιτέχνες και ήταν η αφορμή να πλάσει ο άνθρωπος μύθους όμορφους γύρω από αυτό. Τα πέταλα και το κατακόκκινο χρώμα του είναι γεμάτα συμβολισμούς που στους περισσοτέρους από μας είναι αγνώστους. Γι’ αυτό όταν ξεχυθείτε στους αγρούς, απολαύστε την ομορφιά της παπαρούνας, αλλά να μη ξεχάσετε πως πίσω από αυτό το «αθώο» λουλουδάκι κρύβονται ισχυρές δυνάμεις.

Καλή Άνοιξη!

«Δεν θέλω πια παρά να ζω έτσι όπως ένα δέντρο, οπού θροΐζει ανάλαφρα σε πρωινό του Απρίλη μες σ’ έναν κάμπο ειρηνικό, γεμάτον φως γαλάζιο και παπαρούνες κόκκινες και άσπρο χαμομήλι.»
Κώστας Ουράνης

Ονομασία :

Καπνόχορτο - Fumaria officinalis

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

28 - 2 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

 Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι FUMARIA officinalis (Καπνία η φαρμακευτική) και ανήκει στην οικογένεια των Καπνοειδών (Φουμαροειδών). Το όνομα του φυτού οφείλεται στο ότι μοιάζει και φυτό καπνού, όταν το βλέπει κανείς από μακριά. Το συναντούμε με τις ονομασίες Καπνόχορτο, Καρυδάλιον του Διοσκουρίδου.
Είναι φυτό ποώδες .Το συναντούμε σε κάμπους, καλλιεργημένες γαίες, αμπέλια και περιβόλια. Φυτρώνει εύκολα σε σχισμές, ανάμεσα σε πλακόστρωτα και κενά των τοίχων.

Ιστορικά στοιχεία:

Οι γιατροί της αρχαιότητας χρησιμοποιούσαν πολύ το φυτό εναντίον πολλών παθήσεων.
Ήταν γνωστό από τον Πλίνιο και τον Διοσκουρίδη και αναφέρεται στα βιβλία βοτανοθεραπευτικής του Μεσαίωνα (Αβικέννιος). Σε έγγραφα μεγάλων Αράβων γιατρών και φιλοσόφων του 9ο αιώνα αναφέρεται πως όλα τα είδη του φυτού έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Ακόμη και σήμερα το βότανο έχει ευρεία χρήση στην Μέση Ανατολή.
Από την εποχή του Διοσκουρίδη είχε γίνει γνωστή η ιδιότητα του βοτάνου να καθαρίζει εσωτερικά τον οργανισμό.
Στην Ευρώπη ο Gilibert και ο Hoffmann το θεωρούσαν καλό αντισκορβουτικό φάρμακο. Ο Hoffmann το έδινε απίσης κατά των εντερικών παθήσεων, της υποχονδρίας και των χοιράδων, κυρίως δε κατά των χρόνιων δερματικών παθήσεων.
Ο Δρ. Γκούλεν αναφερόμενος στην αποτελεσματικότητα του βοτάνου σε δερματικές διαταραχές αναφέρει - «υπάρχει μια δερματική διαταραχή η οποία αν και δεν παρουσιάζει ανησυχητικά συμπτώματα για την ζωή του ασθενούς, θέτει σε κίνδυνο την ομορφιά του. Είναι οι έντονες φακίδες οι οποίες επεκτείνονται και πέρα από το πρόσωπο, στο σώμα του ασθενούς. Πρέπει τώρα να μάθουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται ότι το έγχυμα των φύλλων του φυτού είναι εξαιρετικό για την απομάκρυνση αυτών των φακίδων από το σώμα».
Γάλλοι και Γερμανοί γιατροί το προτιμούσαν από άλλα φάρμακα που υπήρχαν για τον καθαρισμό του αίματος.
Παλαιότερα κατασκεύαζαν δισκία (Cargalin) τα οποία περιείχαν Καπνόχορτο, Καλενδούλη και Ονόπορδον ακάνθηνον τα οποία συνιστούσαν κατά των γαστραλγιών, της γαστρίτιδας, της οξείας και χρόνιας εντερίτιδας, των ελκών του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου και της υπερχλωρυδρίας.
Στη λαϊκή ιατρική κάπνιζαν τα φύλλα του φυτού για να αντιμετωπίσουν προβλήματα στην περιοχή του κεφαλιού. Το θεωρούσαν πολύτιμο σε όλες τις σπλαχνικές παθήσεις, ιδιαίτερα του ήπατος. Γνώριζαν ότι δρα θετικά σε σκορβούτο και σε σοβαρές ασθένειες όπως η λέπρα.
Οι χωρικοί γνώριζαν επίσης ότι η χρήση του σαν ζωοτροφή έκανε πολύ καλό στα ζώα τους.
Στην Κρήτη το Καπνόχορτο το ονόμαζαν Ερηνάκι ή Σπυρτάκι. Τα φύλλα τα κοπανούσαν και τα επέθεταν στα μάτια, όταν ήταν φλογισμένα από το απύριασμα (θειάφισμα). Επίσης το ίδιο έκαναν και στη λεπίαση των βλεφάρων. Αφθονούσε το φυτό στην περιφέρεια του χωριού Κυθαρίδα και στους λιθόχτιστους φράχτες της Ι.Μ. Αγκαράθου.

Ονομασία :

Iris unguicularis

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

27 - 2 - 2020

Φωτογραφία :

Τάσος Ηλιάδης

Iris unguicularis

Οι πανέμορφες και ταπεινές ίριδες είναι λουλούδια που ξεχωρίζουν για την ελκυστική τους εμφάνιση και την μεγάλη ποικιλία των χρωμάτων τους! Μωβ, κίτρινες, μπλε, λευκές, πορτοκαλί, κόκκινες.. μέχρι και μαύρες υπάρχουν αλλά και δίχρωμες ή και με συνδιασμούς περισσότερων χρωμάτων!
Το λουλούδι έχει όνομα με συμβολισμό, που πήρε -σύμφωνα με τη Μυθολογία- από την Ίριδα, τη θεά του ουράνιου τόξου αλλά και αγγελιοφόρου των θεών, με καθήκοντα παρόμοια με εκείνα του θεού Ερμή.
Η Ίρις, λοιπόν, μετέφερε πετώντας με τις μεγάλες φτερούγες της, όπως πίστευαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, τα μηνύματα από το "μάτι του ουρανού" στη γη, διαμέσου της καμπύλης του ουράνιου τόξου.
Έτσι το όνομα της Ίριδας έχει δοθεί στη θεά, στο λουλούδι, στην κόρη των ματιών μας (το τμήμα δηλαδή του ματιού που είναι έγχρωμο) αλλά κυρίως σήμερα σημαίνει το ουράνιο τόξο (“τα χρώματα της ίριδας”).

Ονομασία :

BARLIA ROBERTIANA Άγρια Ορχιδέα

Τοποθεσία :

Περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

22 - 2 - 2020

Φωτογράφος :

Σωτηρία Αλεξιάδη

Ονομασία :

Iris unguicularis subsp carica Àγριες Ίριδες

Τοποθεσία :

περιοχή Ναυπλίου

Ημερομηνία :

21 - 2 - 2020

Φωτογραφία :

Σωτηρία Αλεξιάδη

Ονομασία :

 Ρανούγκουλο Ranunculus trichyllusς  Ο Πλίνιος το ονόμαζε "βατράχιον" βότανο Υδρόβιο φυτό, φωτογραφία σε ρέμα με βαλτόνερα.

Τοποθεσία :

Υγροβιότοπος Ναυπλίου - Νέας Κίου

Ημερομηνία :

18 - 2 - 2020

Φωτογράφος:

Σωτηρία Αλεξιάδη

Ονομασία :

 Δελφίνιο - Delphinium

Τοποθεσία:

Ημερομηνία:

 18-2-2020

Φωτογράφος:

Σωτηρία Αλεξιάδη

 Σχόλιο

Πριν απο λίγο, το είδα και το φωτογράφησα....
Σε μιαν άκρη του δρόμου, ανάμεσα σε λίγες πέτρες και ξερόκλαδα βρήκε το θάρρος μέσα στο χειμώνα και άνθισε  αυτό το πανέμορφο μπλε λουλούδι, της Άνοιξης και του Καλοκαιριού.
Κάποιο σποράκι απο τους κήπους της γειτονιάς έκανε το "θαύμα" του....

Σωτηρία Αλεξιάδη