Άρθρο του Νίκου Κυρτάτου

Από την εφημερίδα Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ Ιούνιος Αύγουστος 1992 Τεύχος 56-57

Στον μυχό του Αργολικού Κόλπου σχηματίζεται ο εκτενέστερος υγροβιότοπος τής Αργολίδας και της ανατολικής Πελοποννήσου. Ο υγροβιότοπος αυτός αποτελείται από:

1) μια σημαντική θαλάσσια έκταση (βάθους μέχρι 50 μέτρων) μεταξύ του ακρωτηρίου Κιβέρι και του Ναυπλίου,

2) τους παράκτιους αλμυρόβαλτους μεταξύ Ναυπλίου και Νέας Κίου,

3) μεγάλες εκτάσεις βάλτων σε υφάλμυρο περιβάλλον ευρισκόμενους προς το εσωτερικό της προλεχθείσας ζώνης,

4) μεγάλες εκτάσεις βάλτων σε γλυκό νερό στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τη Νέα Κίο, βόρεια και δυτικά της και

5) μια σειρά από ρέματα και κανάλια που διασχίζουν τους βάλτους και εκβάλουν εν μέρει στον Αργολικό Κόλπο.

6)Πρόσφατα δημοσιεύματα στον τοπικό και στον αθηναϊκό Τύπο (π.χ. «Ελεύθερος Τύπος» της 17.7.92: σελ.30, «Εσπερινή" της 6.7.92: σελ. 1 και

7) αναφέρθηκαν σε ορισμένες νέες πράξεις, που συμβάλλουν στην υποβάθμιση του υγροβιοτόπου αυτού, την οικολογική αξία του οποίου εκθέσαμε σε μελέτες του ΚΕΘΠΕ (βλ. ιδίως ΚΥΡΤΑΤΟΣ, Ν. & Τ. (1990): Σημαντικοί υγροβιότοποι της Αργολίδας). Στις μελέτες αυτές δίνεται μια ιδέα για οικολογικές αλληλεξαρτήσεις, που επηρεάζουν σοβαρά την υδάτινη ισορροπία, τους πόρους ζωής, το κλίμα και τη ζωή του ανθρώπου. Σε περιοχές με εκτεταμένους, καλοδιατηρημένους υγροβιότοπους οι κλιματικές διακυμάνσεις απαλύνονται, υπάρχει δε επάρκεια αγαθών.

Ρουμάνι, Τημένιο

Εδώ θα μιλήσω ειδικότερα για τα θέματα που θίγουν τα πρόσφατα δημοσιεύματα, δηλαδή για τις νέες ανθρώπινες επεμβάσεις στα ποτάμια και κανάλια, που διασχίζουν τον βάλτο της Νέας Κίου (Ρουμάνι, Τημένιο). Σε γενικές γραμμές ισχύει ότι το φυσικό τοπίο, το οποίο προέκυψε μετά από μακροχρόνιες διεργασίες - μαζί με τα οικοσυστήματά του αντεπεξέρχεται καλύτερα στον ρόλο του.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση των υγροβιοτόπων της Νέας Κίου έχουμε να κάνουμε με ένα εκτεταμένο βάλτο, ένα μεγάλο μέρος του οποίου καλύπτεται από υγρόφιλη χαρακτηριστική χλωρίδα (καλαμιώνες κ.λπ.) και διασώζεται σε καλή κατάσταση, παρά τις άφθονες παλιές και νέες επεμβάσεις (όπως π.χ., γεωτρήσεις, εκχερσώσεις, μπαζώματα, αποστραγγίσεις κ.λπ.). Τα ακολούθως εκτιθεμένα ισχύουν και για τους άλλους παράκτιους πεδινούς βάλτους. Το οικοσύστημα του βάλτου σχηματίζεται και διατηρείται με τη βοήθεια της τοπικής υγρόφιλης βλάστησης, καθώς και του νερού και ιζημάτων (αργίλου, πηλού, που προμηθεύουν η γειτονική θάλασσα και τα ποτάμια που διασχίζουν τον βάλτο, π.χ. ο ποταμός Ερασίνος), που οδηγούν στη δημιουργία της χαρακτηριστικής χλωρίδας του βάλτου (καλάμια της λίμνης, διάφορα βούρλα κ.λπ.). Η θάλασσα και τα ποτάμια αυτά προμηθεύονται, με τη σειρά τους, οργανικές θρεπτικές ουσίες από τον βάλτο, που είναι απαραίτητες για την επιβίωση των δικών τους οικοσυστημάτων.

Το φυσικό σχήμα των ποταμών είναι μαιανδρώδες. Τις όχθες τους κοσμεί μια χαρακτηριστική χλωρίδα (που περιλαμβάνει ψαθιά, καλάμια της ρεματιάς, ιτιές, λεύκες, πλατάνια). Το ανώμαλο σχήμα της κοίτης και της όχθης των ποταμών μαζί με την ντόπια υγρόφιλη βλάστηση (χρειάζονται στα υγρόφιλα ζώα για τροφή, για φωλιές, κρυψώνες) οδηγούν. στην καλύτερη κατανομή του νερού, μειώνουν την ποσότητα που διέρχεται, το οξυγονώνουν και το διηθίζουν με τη βοήθεια και μικροοργανισμών που ζουν στις ρίζες των βούρλων κ.λπ., το καθαρίζουν δε από τα οργανικά λύματα, ακόμη και από επικίνδυνες φαινόλες.

Ένα απαραίτητο στοιχείο για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας στους βάλτους αυτού του τύπου είναι οι περιοδικές πλημμύρες, που επιστρέφουν και πάλι τις οργανικές ύλες μαζί με το νερό στον βάλτο, βοηθώντας στη διατήρηση του δικού του οικοσυστήματος. Διοχέτευση περιορισμένων ποσοτήτων λυμάτων επεξεργάζεται καλύτερα η υγρόφιλη χλωρίδα του βάλτου και των ποταμών όταν υπάρχει σε μεγάλες εκτάσεις και διατηρείται η φύση σχετικώς απείραχτη (με το συνολικό φάσμα των βασικών τοπικών εμβίων όντων, με το φυσικό ανώμαλο σχήμα της όχθης και του βυθού).

Μεγάλες ποσότητες λυμάτων καταστρέφουν τη βλάστηση ή τουλάχιστον αλλοιώνουν τη σύνθεσή της, ωθώντας στην επικράτηση λιγότερων και ανθεκτικότερων ειδών. Έτσι μειώνεται η βιολογική ποικιλία και ανατρέπεται η οικολογική ισορροπία. Μέσα στο ίδιο το νερό δημιουργείται έλλειψη οξυγόνου, με αποτέλεσμα να νεκρώνεται η υδρόβια ζωή, ιδίως τα ψάρια και τα άλλα ανώτερα έμβια όντα με ανάλογες συνέπειες στην οικολογική ισορροπία και επιπτώσεις για τον άνθρωπο από τη ρύπανση των υδάτων, τη νέκρωση των ψαριών κ.λπ.

Τα αποστραγγιστικά κανάλια συνέβαλαν στη μερική αποστράγγιση του βάλτου. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την ευθυγράμμιση της όχθης και της κοίτης των ποταμών. Μετά από μια δυνατή βροχή, σε ένα φυσικό βάλτο, χωρίς κανάλια και με απείραχτο σχήμα ποταμών, μεγάλο μέρος από το νερό της βροχής διοχετεύεται στην παρόχθια χλωρίδα και στους γύρωθεν βάλτους με τα φυτά και το έδαφός τους, που το απορροφούν σαν σφουγγάρι, εμποδίζουν τις υπερβολικές πλημμύρες πέραν των ορίων τους και το αποθηκεύουν κοντά στην επιφάνεια και σε υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες. Αντίθετα, τα ευθυγραμμισμένα, βαθιά κανάλια - ακόμη χειρότερα τα τσιμεντοστρωμένα ωθούν με μεγάλη ορμή σε ελάχιστη ώρα, το νερό στη θάλασσα. Όταν έχει, μάλιστα, αφαιρεθεί η παρόχθια χλωρίδα των ρεμάτων και του βάλτου, δημιουργούνται καταστροφικές πλημμύρες, δυστυχήματα, απόπλυση εδαφών. Το καλοκαίρι, πάλι, δημιουργείται ξηρασία, καθότι δεν υπάρχει το αποθηκευμένο νερό, που αποδίδεται φυσιολογικά σταδιακά από τη χλωρίδα του βάλτου και των ρεμάτων. Επηρεάζεται δυσμενώς το τοπικό κλίμα, γίνεται πιο θερμόξηρο, ελλείψει νερού, πράγμα που επιτείνεται τόσο από την εξασθένηση και θανάτωση της υγρόφιλης βλάστησης (που της λείπει το νερό) όσο και από την εσκεμμένη αφαίρεσή της.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Χωρίς τον καλοδιατηρημένο βάλτο, την τοπική χλωρίδα και το νερό, δημιουργείται φαύλος κύκλος: καύσωνας και λειψυδρία το καλοκαίρι, πλημμύρες ή και παγετός τον χειμώνα, λιγοστεύουν οι βροχές και πέφτουν καταρρακτώδεις, κατεβαίνει ο υδάτινος ορίζοντας του εδάφους, εισβάλλει το νερό της θάλασσας στη θέση του ελλείποντος γλυκού νερού, χάνονται σπάνια και βασικά έμβια όντα και οικοσυστήματα, γίνεται επιρρεπέστερο το οικοσύστημα σε νέες επεμβάσεις, όπως π.χ. διοχέτευση λυμάτων, γεωτρήσεις, εκχερσώσεις, πλήττεται η υγεία των κατοίκων, η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία, η οικονομία.

Μια σειρά από επεμβάσεις του ανθρώπου (μπαζώματα, αποτεφρώσεις της χλωρίδας, μαζική βοσκή, γεωτρήσεις, μαζικές καλλιέργειες, κατασκευή αποτραγγιστικών καναλιών) συνέβαλαν στην υποβάθμιση του βάλτου, στην εξασθένηση του οικοσυστήματος.

Στα κανάλια και ποτάμια με την υγρόφιλη βλάστηση βρήκαν, όμως, καταφύγιο μια σειρά από έμβια όντα {όπως π.χ. υδρόβια πτηνά, βατράχια, χέλια, άλλα ψάρια, νεροχελώνες), τα οποία κινδυνεύουν όταν αφαιρούνται τα ψαθιά κα τα καλάμια, τα οποία καθαρίζουν το νερό, το αποθηκεύουν και εμποδίζουν την πρόωρη διαρροή του και την εισβολή της θάλασσας.

Στο εξασθενημένο από ριζικές υποβαθμιτικές αλλαγές οικοσύστημα του βάλτου, των ποταμών και της θάλασσας, αποφέρουν ευκολότερα καίρια πλήγματα τα διοχετευόμενα χημικά και οργανικά λύματα εργοστασίων και οικισμών, με επιπτώσεις και στον άνθρωπο, όπως είδαμε. Η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί με επαναφορά στη φυσική τους κατάσταση μεγάλων εκτάσεων των υγροτόπων και της χλωρίδας τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΓΚΑΤΖΙΟΣ, Α. (1992):Βιαστική παρέμβαση στο Τημένιο. Εσπερινή 6.7.92: σελίδα 1 και 7.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ (1992):Οικολογικό θρίλερ στον Αργολικό Κόλπο. Ελεύθερος Τύπος 17.7.92: σελίδα 30.

ΚΥΡΤΑΤΟΣ, Ν. & Τ. (1990):Σημαντικοί υγροβιότοποι της Αργολίδας. 46 σέλίδες ΚΕΘΠΕ. Μελέτη συνταχθείσα κατόπιν αιτήσεως της Νομαρχίας Αργολίδας.

ΚΥΡΤΑΤΟΣ, Ν. (1991-1992):0 υγροβιότοπος Ρουμάνι Νέας Κίου. Αναγέννηση (296): σελ. 1, 3 & 4. (299): σελ. 1-2.

ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ, Β. (1991-1992): «Καταργείται» (με αυθαίρετα) ο υγροβιότοπος της Αργολίδας. Οικονομικός Ταχυδρόμος 4.4.91: σελ. 61-62, 27.6.91: σελ. 60, 8.10.91: σελ. 62, 30.4.92: σελ. 69.

ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ, Χ. (1991): Το τέλος ενός υγροβιότοπου.    Κυριακάτικη      Ελευθεροτυπία ·22.12.91: σελ. 45.

ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, Κ. (1991): Σήμα κινδύνου για υγροβιότοπο στο Ναύπλιο. Η Καθημερινή 10.4.91: 1 σελ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (1991-1992): Ενημερωτικό Δελτίο 190 έτος (Τεύχος 1), σελ. 2. (Τεύχος 2), σελ. 3. 200 έτος (Τεύχος 1): σελ. 2.

 

Μπάμπης  Αντωνιάδης

Μέρος Α’: Χρειάστηκαν 18 χρόνια για να θεσμοθετηθεί η προστασία.

1982: Η έκθεση του βιολόγου Γ. Καφτάνη για το περιβάλλον στην Αργολίδα αναφέρει τον υγροβιότοπο στην περιοχή “Καλύβια” Ναυπλίου (τμήμα παραλιακής ζώνης από Ναύπλιο προς Ν. Κίο) και στον βάλτο “Ρουμάνι”.

1985: Ανάθεση μελέτης για την παραλιακή ζώνη Ναυπλίου – Ν. Κίου - Μύλων - Κιβερίου, η οποία αφορά τον χωροταξικό σχεδιασμό της περιοχής. Μελετητής Α. Παπαδάκης.

1885: Κτίζεται, κατόπιν χορήγησης αδείας, νυκτερινό κέντρο, μέσα στον υγροβιότοπο.

1985: Το Νομαρχιακό συμβούλιο αποφασίζει την κατασκευή του ΚΤΕΟ.

1985: Κατασκευάζεται το κτίριο της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών σε έκταση των Αγροτικών φυλακών.

1986: Παράδοση και έγκριση της μελέτης του Α. Παπαδάκη, στην οποία γίνεται αναφορά για την προστασία της περιοχής. Η μελέτη εγκρίθηκε από το ίδιο όργανο που έχει δώσει τις προαναφερόμενες άδειες στην ίδια περιοχή.

1987: Αποφασίζεται η επέκταση του πυρηνελαιουργείου, μετά από θετική γνώμη και του δημάρχου Ναυπλίου.

1988: Ο δήμος Ναυπλίου ρίχνει τα σκουπίδια της πόλης στην παραλιακή ζώνη (δίπλα από το Ραμαντάνι).

Μάιος 1998: Εισήγηση της Διευθύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ προς το Κεντρικό ΣΧΟΠ για τη θέσπιση Ζωνών Οικιστικού Έλεγχου (Ζ.Ο.Ε.) σε εκτός σχεδίου περιοχές, στην παραλιακή ζώνη από το Ναύπλιο μέχρι το Κιβέρι.

Νοέμβριος 1988: Καθορισμός της Ζ.Ο.Ε. από το Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ.

1990: Ο Νομάρχης, Στ. Παπανικολάου, αναθέτει μελέτη για την περιοχή Ναυπλίου - Ν. Κίου στους Ν. και Τ. Κυρτάτο, βιολόγους, καθηγητές γερμανικού Πανεπιστημίου. Η μελέτη αυτή περιέχει μελέτη τα περισσότερα στοιχεία τεκμηρίωσης για τον υγροβιότοπο.

1991: Το Δημοτικό Συμβούλιο Ναυπλίου αποφασίζει να εισηγηθεί στο ΥΠΕΧΩΔΕ τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως περιοχή τουριστικής ανάπτυξης. Οραματίζεται ξενοδοχεία από ξένους επενδυτές στον υγροβιότοπο .

1991: Αποστολή στους Δήμους για γνωμοδότηση σχεδίου για Ζ.Ο.Ε. Στον διάλογο απαντούν με αποφάσεις τους, τα Κοινοτικά Συμβούλια Ν. Κίου (1991και 1995), Μύλων (1991 και 1995), Κιβερίου (1991 και 1995), Σκαφιδακίου (1991 και 1995), Δαλαμανάρας (1995) και του δήμου Μιδέας (1991 και 1995). Δεν συμμετείχαν ο Δήμος Άργους και οι κοινότητες Κουτσοποδίου και Τίρυνθας.

1992-1999: Αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών στην παραλιακή ζώνη. Στο διάστημα από τη λήξη της αναστολής και μέχρι να εκδοθεί νέα απόφαση, στην περιοχή πάντα ξετρυπώνουν κάποιες οικοδομικές άδειες.

1999: Εκδίδεται το ΦΕΚ 366/Δ/8-6-1999, με τον καθορισμό των Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) στην περιοχή των δήμων Άργους - Μιδέας και των κοινοτήτων Ν. Κίου, Μύλων, Τίρυνθας, Δαλαμανάρας, Κιβερίου, Κουτσοποδίου και Σκαφιδακίου.

Αύγουστος 1999: Προσφυγή οκτώ πολιτών από την Αργολίδα και της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας του Περιβάλλοντος στο Συμβούλιο της Επικράτειας, για τον καθορισμό αυστηρότερων μέτρων προστασίας για την περιοχή της παραλιακή ζώνης και την περιοχή του Ερασίνου.

Αύγουστος 1999: Προσφυγή πολιτών και φορέων της Αργολίδας για ακύρωση των Ζ.Ο.Ε. Φυσικά προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για ακύρωση των Ζ.Ο.Ε. έχουν κάνει και τα πυρηνελαιουργεία. Ακολουθούν, προσφυγές - αιτήματα ακύρωσης των Ζ.Ο.Ε. του δήμου Άργους και των κοινοτήτων Ν. Κίου, Κουτσοποδίου, Λέρνας και Ν.Τίρυνθας.

Σεπτέμβριος 1999: Προσφυγή για την ακύρωση του ΦΕΚ κάνει και η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Αργολίδας.

Όλες οι προσφυγές διαβιβάζονται στο Ε’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικράτειας, με εισηγητή τον κ. Αθ. Ράντο (κάτι μας θυμίζει το όνομα σήμερα).

31 Μαΐου 2000: Εκδικάζονται οι προσφυγές.

15 Ιουνίου 2000: Το Δικαστήριο απορρίπτει όλες τις προσφυγές.

Ως εκ τούτου, ισχύει το ΦΕΚ των Ζωνών όπως εκδόθηκε, το οποίο περιλαμβάνει και τους όρους προστασίας των υγροτόπων της περιοχής.

Πέρασαν 18 χρόνια για να νομοθετηθεί κάτι για την προστασία των υγροτόπων στην περιοχή, μέσα από τη διαδικασία χωροθέτησης δραστηριοτήτων και καθορισμού χρήσεων γης.

Πρόκειται για το βασικό αναπτυξιακό εργαλείο κάθε περιοχής.

Είναι η πρώτη περιοχή στον νομό Αργολίδας με συγκεκριμένο πλαίσιο προστασίας.

Ακολουθεί “Μέρος Β’: 20χρόνια μετά τι κάναμε;”

 

Μαρία Βασιλείου

Βιολόγος-Ωκεανογράφος Msc

Ο Ερασίνος είναι ο μοναδικός ποταμός της Αργολίδας με συνεχή ροή σε ορισμένα τμήματα. Πηγάζει από τις καρστικές πηγές Κεφαλαρίου διασχίζει τη βαλτώδη περιοχή της Ν. Κίου αποστραγγίζοντας το έλος Ρουμάνι και εκβάλει στον Αργολικό κόλπο Δ.της Νέας Κίου.

Οι πηγές του τροφοδοτούνται με νερά του καρστικού συστήματος Σκοτεινής-Αλέας, όπως και από άλλες πηγές του Αργολικού κόλπου π. χ. Λέρνης Κρόης και Κιβερίου Τροφοδοτούνται επίσης και από τα οροπέδια Στυφαλίας, Τριπόλεως, μέσω καταβοθρών.

Ο ποταμός έχει σχετικά πλούσια υδρόβια βλάστηση με κύρια 16 υδροχαρή φυτάκαι σημαντικό αριθμό υδροφύτων και ελοφύτων (FοntiαlΙis hypnoides, Ranuunculustrichophyllus, Potamogeton berchtoldii, Nasturdium officinale, Apium nodiflorumAlisma lanceolatum, plantago-aquatica) και με κύρια είδη Ιχθυοπανίδας -Pseudophoxinus stymphalicus-Gambusia affinis (εισαχθέν) (Πηγές: ΥΕΒ Αργολίδας, Koumpli-Sovantzi et al. 1997).

Το έλος Ρουμάνι είναι ένα παράκτιο έλος εκτάσεως περίπου 7.5 km2 με υδροφυτική, αλοφυτική και παρυδάτια βλάστηση , καθώς και βλάστηση καλαμώνων. Σε πολλά σημεία , η επιφάνεια του έλους βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πολλά « μάτια» ανάβλυσης νερού , που παροχετεύουν το νερό στη θάλασσα και στον ποταμό Ερασίνο με κύρια είδη ιχθυοπανίδας το "Pseudophoxinus stymphalicus & το Gambusia affιnis (εισαχθέν) και με σημαντικό αριθμό υδρόβιων, παρυδάτιων και θαλάσσιων ειδών πουλιών.

Οι σημαντικές άμεσες ή έμμεσες επεμβάσεις όπως αλλοιώσεις στην λεκάνη απορροής του ποταμού που «χρησιμοποιείται» ως χώρος απόθεσης στερεών και υγρών αποβλήτων, απόρριψης σκουπιδιών και μπάζων, ακόμα και μέσα στην ίδια την κοίτη του ποταμού- που με τη σειρά τους δημιουργούν μεγάλες επιφάνειες και έχουν σαν επακόλουθο την αύξηση του όγκου των απορροών και την αύξηση των πιθανοτήτων για εμφάνιση πλημμύρας- και η ρύπανση έχει οδηγήσει σε απώλεια ή και υποβάθμιση του οικοσυστήματος και του υδρολογικού κύκλου του νερού.

Θα πρέπει να τονισθεί ότι ο Ερασίνος είναι ο μόνος ποταμός της Αργολίδας που βρίσκεται μεταξύ μεγάλων αστικών κέντρων και που ανεξάρτητα από τα υδραυλικά χαρακτηριστικά του έχει σημαντική μορφολογική, οικολογική, ιστορική, αντιπλημμυρική και αισθητική αξία. Είναι λοιπόν ένα φυσικό στοιχείο που στις παρόχθιες ζώνες του δημιουργεί βιοτόπους με πληθώρα ειδών χλωρίδας και πανίδας προσφέροντας:

- Περιβαλλοντικά οφέλη αφού αποτελεί μέρος του κύκλου του νερού των πόλεων, χώρο πράσινου, συμβάλλει στις φυσικές διεργασίες όπως η φωτοσύνθεση, η εδαφογέννηση κ.α., που διαμορφώνουν την καθαρότητα του αέρα , βελτιώνουν το μικροκλίμα, τον αερισμό, και συμβάλλει στην ισορροπία του υδρολογικού κύκλου (επαναφόρτιση υπόγειων υδάτων, βελτίωση της ποιότητας του νερού κλπ).

- Κοινωνικά οφέλη, προκαλώντας συναισθήματα ηρεμίας στους ανθρώπους, συμβάλλοντας στον περιορισμό της ηχορύπανσης, που αποτελεί έντονο φαινόμενο στις αστικές περιοχές, και στην διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, αποτελώντας χώρο αναψυχής αλλά και ενεργού συμμετοχής των κατοίκων σε εθελοντικές δραστηριότητες όπως δράσεις καθαρισμού και φύλαξη των περιοχών.

- Πολιτιστικές υπηρεσίες : Είναι γνωστό ότι τα ύδατα των ποταμών συνδέονται στενά με την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν βαθιά θρησκευτική σημασία συμβαλλόντας στην διατήρηση της λαϊκής παράδοσης της ιστορικής μνήμης αλλά και στην αισθητική του τοπίου και την αναψυχή.

- Εκπαίδευση: Προσφέρει ευκαιρίες επίσημης ή άτυπης εκπαίδευσης, έρευνας και μελέτης των οικοσυστημάτων και των αξιών τους

Τα πλεονεκτήματα λοιπόν από την παρουσία ποταμών ιδιαίτερα κοντά σε αστικές περιοχές, αφορούν στο περιβάλλον, στην κοινωνία, στον πολιτισμό αλλά και την οικονομία μιας περιοχής και θα πρέπει να λαμβανονται υπόψιν και στο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.

Ο ορατός κίνδυνος ανεπάρκειας   αυτού ως φυσικού αγαθού έχει «επιβάλει» κατά κάποιο τρόπο αλλαγή προσέγγισης: από την εκμετάλλευση στη διαχείριση του νερού

Σύμφωνα με την η Κοινοτική οδηγία 2000/60/ΕΚ η διαχείριση των υδατικών πόρων δεν καθορίζεται πλέον αλλά αυτή καθορίζει τις κοινωνικές δραστηριότητες και τις αναπτυξιακές παρεμβάσεις, αφού η αειφορία του υδάτινου πόρου δεν είναι πια δεδομένη, λαμβάνοντας υπόψιν και την γενικότερη περιβαλλοντική υποβάθμιση και την επερχόμενη κλιματική αλλαγή. Η εν λόγω οδηγία ενσωματώθηκε στο Εθνικό μας Δίκαιο με τον ν. 3199/2003 «Προστασία και διαχείριση των υδάτων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000» (Α' 280), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Βάσει αυτής καθορίσθηκαν και Σχέδια Διαχείρισης ανά υδατικό Διαμέρισμα της Χώρας, καθώς και Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής ποταμών. Για το υδατικό διαμέρισμα Ανατολικής Πελοποννήσου έχει εκδοθεί η Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓρΕΓΥ /41364/324 Έγκριση του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Πελοποννήσου (EL03) και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με βάση την οδηγία 2007/60/ΕΚ.

Η εφαρμογή των παραπάνω σχεδίων αποσκοπεί στην προώθηση μακροπρόθεσμης προστασίας με μέτρα, που αφενός θα εμποδίζουν την υποβάθμιση των υδάτινων οικοσυστημάτων και των ρυθμιστικών τους λειτουργιών στον κύκλο του νερού και αφετέρου θα αποκαταστήσουν εκείνα που έχουν ήδη υποβαθμιστεί.

Για την λεκάνη λοιπόν απορροής του Ερασίνου που συγκεντρώνει στοιχεία μοναδικά και λόγω της θέσης και λόγω της οικολογικής σπουδαιότητας και της θεσμοθετημένης Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), ίσως ο ορισμός της περιοχής ως περιφερειακού πάρκου να είναι η ιδανική λύση.

Ο NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3937/ 31 Μαρτίου 2011 «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» ορίζει τα Περιφερειακά πάρκα (Regional parks) ως περιοχές που είτε λόγω της θέσης τους είτε λόγω της οικολογικής σπουδαιότητάς τους θεωρούνται σημαντικές σε περιφερειακό επίπεδο. Ειδικά για τις περιαστικές φυσικές περιοχές που χαρακτηρίζονται ως περιφερειακά πάρκα, ως κύρια προστατευτέα αξία ορίζεται η διατήρηση του οικοσυστήματος σε ικανοποιητική κατάσταση, ώστε να παρέχει οικολογικές υπηρεσίες, όπως η βελτίωση της ποιότητας του αέρα, η ρύθμιση του κλίματος και του κύκλου νερού και η παροχή δυνατοτήτων αναψυχής στους κατοίκους των αστικών κέντρων.

Ας τολμήσουν λοιπόν Περιφέρεια και Δήμοι και σε προγράμματα ήπιας και βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος των κατοίκων και όχι μόνο σε φιλόδοξα ή αποσπασματικά σχέδια με αβέβαια αποτελέσματα.

 

Κάθε χρόνο στις 22 Μαΐου εορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα βιοποικιλότητας .

Καθιερώθηκε το 1993 από τα Ηνωμένα Έθνη για την καλύτερη κατανόηση και ευαισθητοποίηση σε θέματα βιοποικιλότητας.

Ας δούμε σήμερα την Ευρωπαϊκή πολιτική για τη βιοποικιλότητα όπως αυτή παρουσιάζεται από το WWF.

Πόσο μπορεί αυτή η Ευρωπαϊκή πολιτική που αναφέρεται σε επέκταση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών, με στόχο την κάλυψη τουλάχιστον 30% της χερσαίας και θαλάσσιας έκτασης από ειδικό προστατευτικό καθεστώς και τουλάχιστον 10% από καθεστώς αυστηρής προστασίας να συνδυαστεί με το πρόσφατο νόμο του Υπουργείου Περιβάλλοντος «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» (ν. 4865/2020);

Οι ανησυχίες από όλους τους φορείς του περιβάλλοντος για το μέλλον της προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στη χώρα μας με το νέο νομικό πλαίσιο είναι διατυπωμένες και δυστυχώς στη συζήτηση και στην ψηφοφορία του νόμου δεν αξιολογήθηκαν.

Όταν φτιάχνουμε ένα νόμο με θέμα «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας» με σκοπό να εξυπηρετήσουμε και να διευκολύνουμε τις επενδύσεις μάλλον αφήνουμε το περιβάλλον σε δεύτερη μοίρα.

Η πρόταση της Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα θέτει στέρεες βάσεις για την προστασία της φύσης

Οι φίλοι του υγροβιότοπου Ναυπλίου - Ν. Κίου σας καλούν σε έναν περίπατο στις όχθες του Ερασίνου, την Κυριακή 10-5-2020, στις 10.30.
Τόπος συνάντησης το περίπτερο στην παραλία της Ν. Κίου.
Θα τηρηθούν όλα τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας.
Για την ξενάγηση θα χρησιμοποιηθεί ασύρματο σύστημα.
Η γνωριμία με τον Ερασίνο θα γίνει από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΚΠΕ της Ν. Κίου.
Οι φίλοι του υγροβιότοπου Ναυπλίου - Ν . Κίου

7-5-2020 Έξι νεκρές θαλάσσιες χελώνες σε παραλία της Αργολίδας

"Να σκεφτείτε ότι από τον περσινό Αύγουστο μέχρι σήμερα έχουν φωτογραφηθεί 30 νεκρές θαλάσσιες χελώνες,  καταλαβαίνεται πόσες ακόμα δεν έχουν φωτογραφηθεί, άρα είναι ένα φαινόμενο πολύ συχνό στον  αργολικό κόλπο που δεν παρατηρείται μόνο φέτος αλλά και τα προηγούμενα χρόνια" τόνισε το μέλος του Συλλόγου Φίλοι Υδροβιότοπου, Μπάμπης Αντωνιάδης, με αφορμή το πρωτόγνωρο περιστατικό με τις έξι νεκρές θαλάσσιες χελώνες που εντοπίσθηκαν σήμερα στην παραλία Νέας Κίου στην Αργολίδα.

 "Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι οι χελώνες επιστρέφουν στον τόπο που γεννήθηκαν και ψάχνουν τους κατάλληλους τόπους για να γεννήσουν τα αυγά τους. Υπάρχουν αρκετές περιοχές εδώ στην Ανατολική Πελοπόννησο για να γεννήσουν, ένας από αυτούς είναι και ο υδροβιότοπος Ναυπλίου Νέας Κίου στην Αργολίδα. Το δυστύχημα είναι ότι, όταν σήμερα δεν έχουμε πολύ μεγάλη κίνηση στην θάλασσα λόγω του ότι δεν υπάρχουν σκάφη που κυκλοφορούν, δεν υπάρχουν τα κρουαζιερόπλοια, οι επαγγελματίες ψαράδες είναι αυτοί που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό, επειδή οι χελώνες καταστρέφουν ένα κομμάτι από τα εργαλεία τους και θεωρούν ότι πρέπει να τις σκοτώσουν" τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Αντωνιάδης.

 "Αυτό έχει διαπιστωθεί από έρευνα που έχει κάνει το Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών σε σχέση με τους τραυματισμούς που έχουν συνάντηση σε όλη την Ελλάδα μέχρι το 2000 και έχει παρατηρήσει ότι το 80% ήταν θάνατοι από αλιευτικά εργαλεία. Επιβίωση για όλους, σημαίνει ότι πρέπει να επιβιώσει και η χελώνα, που είναι πολύ σπάνιο είδος για τη Μεσόγειο και που ουσιαστικά επισκέπτεται την περιοχή που γεννήθηκε για να κάνει τα αυγά της. Καταλαβαίνετε ότι είναι πολύ σημαντικό ταξίδι που κάνει αυτή την περίοδο και είναι εξουθενωμένη. Έχουν γίνει προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος, το θέμα είναι να εισακουστούν και να γίνει κάτι στην κατεύθυνση της προστασίας του απειλούμενου αυτού είδους"

Δείτε αναλυτικά τι δήλωσε ο κ. Αντωνιάδης παρακάτω σε βίντεο

Μαρία Βασιλείου

Βιολόγος-Ωκεανογράφος

Οι πρώτες ημέρες του Απριλίου ήταν καταστροφικές για τα μεταναστευτικά πουλιά. Το πρωί της 6ης Απριλίου είδαμε χιλιάδες παγωμένα και αποδυναμωμένα πουλιά να είναι ανήμπορα να αντιδράσουν: τα χελιδόνια είχαν αναγκαστεί να καθίσουν στο έδαφος, στην άσφαλτο, στα μπαλκόνια, στις ταράτσες και σε κάθε άλλη διαθέσιμη επιφάνεια. Οι σταχτάρες -αμιγώς αερόβια πουλιά που δεν κάθονται στο έδαφος ή στα σύρματα- βρήκαν πρόχειρο καταφύγιο γαντζωμένες σε τοίχους ή χωμένες σε υδρορροές αεραγωγούς κ.λπ. Οι μυγοχάφτες γέμισαν τους κήπους και τα πάρκα στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Αυτό συνέβη σε όλη την Ελλάδα από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία, ανατολικά της οροσειράς της Πίνδου.

Τα χελιδόνια ξεκινούν την Άνοιξη από την Αφρική, νότια της Σαχάρας (Υποσαχάρια Αφρική) και διανύουν για το ταξίδι τους προς την Ελλάδα κάθε χρόνο γύρω στα 10.000 χλμ., ενώ την ίδια διαδρομή, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση, ακολουθούν το φθινόπωρο, όταν επιστρέφουν στη ζεστή Αφρική. Διανύουν δηλαδή περίπου 20.000 χιλιόμετρα για το αλέ - ρετούρ ταξίδι τους...... Το να διασχίσουν την μεγάλη έρημο Σαχάρα αλλά και την Μεσόγειο είναι πράγματι περιπέτεια. Αρπακτικά πουλιά, καταιγίδες και δυνατοί άνεμοι, ο κίνδυνος να πέσουν στη θάλασσα και να πνιγούν, αν δεν βρεθούν κοντά σε κάποιο νησί για να ξεκουρασθούν και σαν να μην φτάνουν όλα αυτά, πολλά από τα μέρη που θα μπορούσαν να τους προσφέρουν ξεκούραση έχουν καταστραφεί από τον άνθρωπο. 'Ετσι, ένα ποσοστό χελιδονιών δεν καταφέρνει ποτέ να φτάσει στον προορισμό του.

Στην Ελλάδα συναντάμε πέντε είδη χελιδονιών : Το Μιλτοχελίδονο Cecropis daurica - Red-rumped swallow το σπιτοχελίδονο (Delichon urbicum - Common house martin) το σταβλοχελίδονο ( Hirundo rustica - Barn swallow) το βραχοχελίδονο Ptyonoprogne rupestris - Eurasian crag martin και το Οχθοχελίδονο Riparia riparia - Sand martin

που προτιμά να ανοίγει τρύπες στο έδαφος, όπου υπάρχει νερό ενώ τα άλλα τέσσερα φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό, λάσπη δηλαδή, που τη μαζεύουν από κάποιο κοντινό σημείο. Για κάθε φωλιά απαιτούνται 700 - 1.500 σβόλοι, ενώ η κάθε κατασκευή διαρκεί 3-16 ημέρες.

Μετανάστευση είναι η τακτική χρονική μετακίνηση του πληθυσμού των πουλιών από τις περιοχές φωλιάσματος στην περιοχή διαχείμασης το φθινόπωρο και η επιστροφή τους πίσω την άνοιξη.Ο κύριος στόχος της μετανάστευσης είναι η εξεύρευση των ιδανικότερων κατά περίπτωση συνθήκων που απαιτούνται σε συγκεκριμένα στάδια του βιολογικού κύκλου του είδους και «πυροδοτείται» κυρίως, από την διαθεσιμότητα τροφής και από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στα εδάφη αναπαραγωγής και στα εδάφη διαχείμασης. Με άλλα λόγια είναι μια προσαρμογή που τους επιτρέπει να αναπαράγονται σε περιοχές που δεν μπορούν να ζήσουν όλο το χρόνο λόγω δυσμενών κλιματικώνσυνθηκών και συνθηκών διατροφής. Η προσαρμογή αυτή συμβάλλει ταυτοχρόνως, στην αποτελεσματική εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος. Οι διαδικασίες που ακολουθούνται στη μετανάστευση ποικίλουν μεταξύ των ειδών, του πληθυσμού, της ηλικίας, του φύλου και μπορεί να διαφοροποιούνται ακόμη και μεταξύ των ατόμων και έχουν άμεση σχέση με την απόσταση που διανύουν, τις διαδρομές που ακολουθούν, τη χρονική στιγμή της αναχώρησης και της άφιξης και τη συμπεριφορά που επιδεικνύουν κατά το ταξίδι τους.

Σημαντικά συμπεράσματα έχουν προκύψει από πρόσφατες μελέτες για θέματα που αφορούν τη μηχανική της πτήσης των πτηνών σε συνδυασμό με τα ενεργειακά τους αποθέματα (το λίπος).

Κάποια είδη κινούνται με πολλά μικρά «βήματα», ενώ άλλα καλύπτουν τις ίδιες αποστάσεις με δύο ή τρεις μετακινήσεις, πραγματοποιώντας μεγαλύτερες πτήσεις. Η μετακίνηση σε αλληλουχία μικρών αποστάσεων απαιτεί μικρότερα αποθέματα ενέργειας και άρα λιγότερο μεταφερόμενο βάρος, αλλά αυτό απαιτεί να πραγματοποιούνται περισσότερες στάσεις «ανεφοδιασμού» κατά τη διαδρομή. Από την άλλη πλευρά τα είδη που ταξιδεύουν μεταφέροντας περισσότερο φορτίο ενέργειας (λίπος), επιβαρύνονται λόγω μεγαλύτερου βάρους και εκτίθενται σε μεγαλύτερο ρίσκο, ενώ η απώλεια μιας από τις λίγες θέσεις «ανεφοδιασμού» μπορεί να αποβεί κρίσιμη για τη μετανάστευση. Το μειονέκτημα αυτό εξισορροπείται κατά κάποιον τρόπο, από το γεγονός ότι τα είδη αυτά, έχοντας περισσότερη διαθέσιμη ενέργεια, μπορούν να διανύσουν σε περίπτωση ανάγκης μεγαλύτερες αποστάσεις και να αναζητήσουν κάποιες άλλες θέσεις ακόμη και λιγότερο πλούσιες σε τροφή. Η επιλογή του μικρότερου αριθμού στάσεων προσφέρει παράλληλα το πλεονέκτημα της μικρότερης έκθεσης στους θηρευτές τους, που γνωρίζουν και καραδοκούν στις σταθερές θέσεις τροφοληψίας των πτηνών.

Η συνολική ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για τη μετανάστευση διαφέρει μεταξύ των ειδών. Τα είδη που κατά τη μετανάστευσή τους έχουν προσαρμοστεί στη μεταφορά μικρών ποσοτήτων ενέργειας δεν μεταβάλλουν σημαντικά το βάρος του σώματός τους, ενώ τα είδη «που θέλουν» να ελαχιστοποιήσουν το χρόνο του ταξιδιού τους μπορεί ακόμη και να διπλασιάσουν το βάρος τους πριν την έναρξη της μετανάστευσης. Τα είδη της δεύτερης κατηγορίας είναι συνήθως αυτά που έχουν να διασχίσουν μεγάλες και αφιλόξενες εκτάσεις όπως έρημους ή θάλασσες.

Εκτός των αλλαγών στα αποθέματα ενέργειας κατά την περίοδο της μετανάστευσης συμβαίνουν και πολλές άλλες αλλαγές στο μυϊκό, στο κυκλοφορικό, και στο ορμονικό τους σύστημα, καθώς και σημαντικές αλλαγές στο μέγεθος των εσωτερικών οργάνων τους .

Οι αλλαγές στο πεπτικό σύστημα πραγματοποιούνται ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση της διαθέσιμης τροφής και να δημιουργηθούν ταχύτατα τα ενεργειακά αποθέματα που θα απαιτηθούν για τη μετανάστευση. Συγκεκριμένα κατά την περίοδο προετοιμασίας τα πουλιά εμφανίζονται υπερφαγικά και για το λόγο αυτό τα όργανα του πεπτικού τους συστήματος υπερπλάθονται για να ανταπεξέλθουν. Μελέτες στις αλλαγές του μεγέθους και της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος έχουν δείξει ότι η μείωση της λειτουργικότητάς του και η αποκατάσταση του πραγματοποιείται ιδιαίτερα γρήγορα, μέσα σε λίγες μόνο μέρες.

Ο προσανατολισμός και η επιλογή κατεύθυνσης πτήσης διαλέγοντας τις καταλληλότερες για την πτήση καιρικές συνθήκες, όπως τα ατμοσφαιρικά ρεύματα που έχουν την ίδια κατεύθυνση με την μετανάστευση (βορράς-νότος, νότος- βορράς) είναι επίσης μία από τις ικανότητες που έχουν αναπτύξει τα μεταναστευτικά πτηνά.

Εδώ μπορούμε να δούμε τα πουλιά ως «έμπειρους μετερεωλογικούς προγνωσιολόγους» να διαλέγουν τα κατάλληλα ψυχρά ρεύματα που τα κρατάνε στον αέρα στους κυκλώνες, αποφεύγοντας ταυτόχρονα περιοχές χαμηλού βαρομετρικού με άσχημες καιρικές συνθήκες (πολύ δυνατός αέρας, βροχή σύννεφα, καταιγίδα, ομίχλη). Άν όμως τα πουλιά βρεθούν σε τομείς του κυκλώνα με αντίθετη στην πτήση κατεύθυνση ανέμου και με πολύ δυνατούς ανέμους τα ενεργειακά αποθέματα λίπους εξαντλούνται και τα πουλιά πέφτουν στο έδαφος ή σε καταστρώματα καραβιών ή και στην θάλασσα και πεθαίνουν από ασιτία ή από πνιγμό.

Τι είχε συμβεί συμβεί λοιπόν τις πρώτες μέρες του Απρίλη; Μεγάλα σμήνη μεταναστευτικών πουλιών ανέβηκαν μαζικά λόγω του νοτιά από την υποσαχάρια Αφρική στη βόρεια Αφρική και ήρθαν αντιμέτωπα με το βόρειο ρεύμα στο Αιγαίο αντίθετο προς την κατεύθυνση της μετακίνησης που τα ανάγκασε να στραφούν για στάση στις ανατολικές ηπειρωτικές ακτές. Αυτό επέδρασε ιδιαίτερα αρνητικά στα πουλιά που πιάνουν έντομα στον αέρα, ιδίως τα χελιδόνια και τις σταχτάρες και δευτερευόντως τους μυγοχάφτες και άλλα μικροπούλια.

Τα μεταναστευτικά πουλιά είναι προσαρμοσμένα να αντιμετωπίζουν αντίξοες συνθήκες και πάντα κάποιες απώλειες είναι προβλέψιμες στο μεταναστευτικό ταξίδι. Όμως, ο συνδυασμός που οδήγησε στις συνθήκες της 6ης Απριλίου ήταν πρωτοφανής και έφερε ολόκληρους πληθυσμούς στα όριά τους. Αν συνυπολογίσουμε τις πολλές ακόμη δυσκολίες που προκαλεί ο άνθρωπος στο ταξίδι τους (καταστροφή βιοτόπων, επέκταση της ερήμου, λαθροθηρία, παγίδευση κ.λπ.) τότε αυτές οι επιπλέον απώλειες μπορεί να αποβούν ολέθριες.

Την Τρίτη 25/2/2020 εκπρόσωποι των φίλων του υγρότοπου Ναυπλίου - Ν Κίου- Κιβερίου συναντήθηκαν με τον αντιπεριφερειάρχη κ. Ι. Μαλτέζο.

Στη συνάντηση συζητήθηκαν τα θέματα της προστασίας και ανάδειξης της παραλιακής ζώνης Ναυπλίου- Ν. Κίου- Κιβερίου καθώς και τα προβλήματα με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού  και των πυρηνελαιουργείων.

Κατέθεσαν  υπόμνημα, το οποίο έχει σταλεί από τον Οκτώβριο του 2019 σε όλους του φορείς που εμπλέκονται στα θέματα προστασίας του υγρότοπου και μέχρι σήμερα δεν έχει σταλθεί  καμία απάντηση.

Ο αντιπεριφερειάρχης στάθηκε  θετικός στις προτάσεις και δήλωσε ότι θα εξετάσει την  υλοποίηση της  ερευνητικής εργασίας του Μετσόβειου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.) για την παραλιακή ζώνη σε συνδυασμό με τη μελέτη για τον Ερασίνο ποταμό.

Υ.Γ. Το υπόμνημα είχε σταλεί και στην προηγούμενη πολιτική ηγεσία (Φεβρουάριος2019),  αλλά και τότε δεν υπήρχε καμία απάντηση

Το υπόμνημα που κατατέθηκε είναι το εξής:

Προς

Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων

Αραβώση Κωνσταντίνο

 

Πολίτες,  φίλοι του υγρότοπου  Ναυπλίου- Ν. Κίου- Κιβερίου

 

Κοινοποίηση:  Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων

Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Παναγιώτη  Νίκα

Αντιπεριφερειάρχη Αργολίδας κ.  Γιάννη Μαλτέζο

Στο παραλιακό μέτωπο μεταξύ Ναυπλίου και Ν. Κίου υπάρχει ένας από τους σημαντικότερους υγρότοπους της Ανατολικής Πελοποννήσου. Τμήμα του υγρότοπου έχει νομικό πλαίσιο προστασίας. Σύμφωνα με το Πολεοδομικό Διάταγμα καθορισμού Ζωνών Οικιστικοί Ελέγχου ΖΟΕ Ν. 396/Δ/8-7-1999,  οι περιοχές που καθορίζονται στο χάρτη σαν 5 και 5α είναι «περιοχές προστασίας της  φύσης και αποτελούν ένα οικοσύστημα βάλτου -ξηράς – θαλάσσης»

Παρά  τις έντονες πιέσεις της περιοχής με «λογικές ανάπτυξης» από δραστηριότητες με σημαντική επίδραση στο οικοσύστημα,  ο υγρότοπος εξακολουθεί να είναι και αποτελεί ένα σημαντικό σημείο αναφοράς  στην παραλιακή ζώνη. Ένας υγρότοπος που αποτελεί σταθμό των αποδημητικών πτηνών στα μεγάλα μεταναστευτικά ταξίδια τους και σπίτι αρκετών επιδημητικών πτηνών που ζουν και αναπαράγονται στον υγρότοπο. Έχουν παρατηρηθεί στην ευρύτερη περιοχή παραπάνω από 180 διαφορετικά είδη πτηνών.

(Συνημμένα: πρόσφατη  λίστα από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία με τα καταγεγραμμένα είδη πτηνών)

 Η ανθρώπινη δραστηριότητα, η έλλειψη μέτρων προστασίας, η έλλειψη σχεδίου προστασίας και η έλλειψη φορέα διαχείρισης υποβαθμίζουν την περιοχή. Η παρουσία στην περιοχή δύο εργοστασίων πυρηνελαιουργείων  με σημαντικούς υγρούς και αέριους ρύπους  (μερικούς μήνες το χρόνο),  χωρίς ακόμα να έχει εφαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο απομάκρυνσης τους,  υποβαθμίζουν το περιβάλλον,  όχι μόνο της αναφερόμενης περιοχής, αλλά ευρύτερα του Αργολικού κόλπου.

Η προβληματική λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού στην περιοχή δημιουργεί σημαντικά προβλήματα ρύπων.

Η δραστηριότητα των ανθρώπων με ρίψεις μπαζών στην περιοχή, η λειτουργία, παράλληλα με τον υγρότοπο,  δρόμου μεγάλου κυκλοφοριακού φόρτου  και  η σημαντική ηχορύπανση υποβαθμίζουν τον υγρότοπο.

Στην  περιοχή, παρά τις προσπάθειες:

α) του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.)  Νέας Κίου,   όπου υλοποιούνται  προγράμματα ευαισθητοποίησης  μαθητών και εκπαιδευτικών,

β) τις προσπάθειες της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και

γ) πολιτών που προσπαθούν να αναδείξουν  τη σημασία  του υγρότοπου,  όχι μόνο σαν σημείου που παίζει σημαντικό ρόλο στο μικροκλίμα της περιοχής ή σαν  ένα σημαντικό σταθμό στα μεταναστευτικά πουλιά αλλά και σαν σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη μια διαφορετικής θεματικής τουρισμού,  δεν υπάρχουν ενδείξεις ενδιαφέροντος από θεσμοθετημένους φορείς (Υπουργείο Περιβάλλοντός, Τοπική αυτοδιοίκηση Α και Β βαθμού)

Η προστασία του υγρότοπου θα μπορούσε να συμβάλει και στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μέσα από φιλικές προς το περιβάλλον  εναλλακτικές δράσεις,  όπως παρατήρηση πουλιών, περπάτημα, ποδήλατο  κλπ.,  με σημαντικές θετικές, οικονομικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Έτσι και αλλιώς η ευρύτερη περιοχή αποτελεί έναν τόπο  σημαντικού τουριστικού προορισμού. Ας αναλογιστούμε μάλιστα ότι ο υγρότοπος είναι μερικά μέτρα μακριά από την Ακρόπολη της Τίρυνθας,  που αποτελεί μνημείο της UNESCO και μέσα στον υγρότοπο είναι τα ερείπια των αρχαίων λιμενικών εγκαταστάσεων.

Τα ερωτήματα που θέτουμε στο υπουργείο σας είναι τα εξής:

• Αν υπάρχει η διάθεση να ιδρυθεί φορέας διαχείρισης της περιοχής
• Αν υπάρχει σκέψη να ενταχθεί η ευρύτερη περιοχή στο φορέα διαχείρισης του Πάρνωνα- Μουστού
• Αν υπάρχει πρόθεση για εκπόνηση μελέτης διαχείρισης του υγρότοπου
• Αν πρόκειται να ληφθούν τουλάχιστον προσωρινά μέτρα προστασίας στην περιοχή. Απαγόρευση πρόσβασης αυτοκινήτων, πινακίδες ενημέρωσης για τον υγρότοπο, χώρος στάσης -στάθμευσης αυτοκινήτων, παρατηρητήρια πουλιών με την ανάλογη υποδομή. Τη διαχείριση των παρατηρητήριων και του εξοπλισμού τους θα μπορούσε να την έχει το Κ.Π.Ε. Ν. Κίου, που είναι ο φορέας που μέχρι σήμερα έχει δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον του για την ανάδειξη και προστασία της περιοχής.
• Θα θέλαμε να μας ενημερώσετε για τις απόψεις σας στην λήψη μέτρων, τις πιθανές αποφάσεις που σχεδιάζετε και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Ενημερώνουμε ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου (Αντιπεριφέρεια Αργολίδας)  έχει αναθέσει στο Ε.Μ.Π. ερευνητική εργασία για την περιοχή της παραλιακή ζώνης Ναυπλίου – Ν Κίου.

Συνημμένα

1. Λίστα καταγεγραμμένης  ορνιθοπανίδας στην περιοχή

2. ένα φωτογραφικό οδοιπορικό της περιοχής

3. Το ΦΕΚ της ΖΟΕ

                                                                          Ναύπλιο,     Οκτώβριος 2019

Πολίτες,  φίλοι του υγρότοπου Ναυπλίου -Ν. Κίου –Κιβερίου

Ακολουθούν υπογραφές.